Dizel Motor Yönetimi (Common Rail Çalışma Prensibi)

Bölüm 1 - 2 - 3 - 4
Common rail yakıt enjeksiyon sistemi motor kontrol ünitesi (Direkt enjeksiyon kontrol ünitesi) (ECU) tarafından yönetilir. Yakıt enjeksiyon ve motor yönetim sistemi, kontrol ünitesindeki yazılımı temel alarak, sensörlerden (algılayıcılardan) gelen bilgi sinyallerine göre, aktivatörleri (uygulayıcıları) çalıştırır. Sistemin çalışması bir kapalı devre yakıt sistemidir, enjeksiyon sürekli olarak sensörlerden gelen sinyallere göre (geri bildirimlere göre) yeniden düzenlenir. Yakıt tankında depolanan yakıt, besleme pompasıyla yüksek basınç pompasına transfer (5-8 bar) edilir. Yüksek basınç pompası yakıtı basınçlandırarak (300-2400 bar) rail borusuna (yakıt galerisine) gönderir. Burada kısa süreliğine depolanan basınçlı yakıt, elektronik olarak ECU tarafından kumanda edilen enjektörler tarafından silindirlere püskürtülür.

COMMON RAIL YAKIT SİSTEMİ TEMEL PARÇALAR (MEKANİK PARÇALAR)

*Rail borusu (yakıt galerisi – yakıt kütüğü – rampa)

*Mekanik besleme pompası

*Yüksek basınç pompası (elektromekanik)

*Enjektörler (elektromekanik parça)

*Yakıt basınç (sınırlama) kontrol valfi (rail borusundaki mekanik valf)

*Yakıt aşırı basınç valfi (pompa üzerinde, besleme pompası girişinde)

*Mazot (yakıt) soğutucusu (bazı sistemlerde)

*Yakıt (mazot) filtresi

*Hava alma el pompası (elektrikli pompa olmayan bazı sistemlerde, örneğin bazı Renault dci sistemlerinde)

*Yüksek basınç boruları

*Bağlantı rekorları

*Geri dönüş hortumları
*Yakıt (Mazot) Deposu

COMMON RAIL YAKIT SİSTEMİ AKTÖRLER (AKTİVATÖRLER-UYGULAYICILAR)

*Dizel yakıt enjektörü (Selenoid Enjektörler veya Piezo Enjektörler) (Enjektör Kalibrasyonu)
*Elektrikli yakıt besleme pompası (Depoda) (Bazı sistemlerde yok)
*Kızdırma bujileri ve kızdırma bujisi lambası

*Turbo basınç kontrol Turbo basınç kontrol selenoid valfi
*Stop klapesi/Emme manifoldu kelebeği ve Valfi
*Yakıt miktar ayar Yakıt miktar ayar valfi (Yakıt dozaj (miktar) ayar valfi) (Yakıt pompasında)
*Basınç regülatörü (basınç kontrol Basınç regülatörü (basınç kontrol elektrovalfi) (Rail borusunda veya pompada)
*Marş motoru (Marş otomatiğini besleyen röle)
*EGR valfi ve EGR soğutucusu valfi
*Pompa elemanını devreden çıkarma elektrovalfi (bazı pompalarda)

COMMON RAIL YAKIT SİSTEMİ SENSÖRLER (ALGILAYICILAR)

*Motor krank devir sensörü

*Eksantrik mili konum sensörü

*Yakıt basınç sensörü (rail basınç sensörü)

*Hava kütle ölçer (MAF Hava kütle ölçer (MAF Sensörü)

*Soğutma suyu sıcaklık sensörü

*Fren pedalı konum sensörü (fren müşürü)

*Debriyaj pedalı konum sensörü (debriyaj müşürü)

*Rölanti şalteri

*Emilen hava sıcaklık sensörü

*Turbo basınç sensörü

*Yakıt sıcaklık Yakıt sıcaklık sensörü

*Yağ seviye ve sıcaklık sensörü

DİZEL MOTOR YÖNETİMİ (COMMON RAIL YAKIT ENJEKSİYON SİSTEMİNİN ÇALIŞMASI)

Common rail dizel motor sisteminin yönetilmesinde kullanılan elemanlar temel sistem grupları:

*Motor-Yakıt Enjeksiyon kontrol ünitesi (ECU-PCM)

*Sensörler (Algılayıcılar)

*Aktivatörler (Uygulayıcılar)

*Yakıt sisteminin mekanik donanımları

Common rail yakıt enjeksiyon sisteminde bulunan donanımlar, farklı markalarda farklı nesil yakıt sistemlerinde bazı değişiklikler gösterecektir. Bazı donanımlar eklenebilir, bazı donanımlar sistemden çıkartılabilir.

Püskürtülen Yakıt Miktarını Belirleyen Faktörler:

*Sürücünün güç talebi (gaz pedalına basma miktarı)

*Motor yükü (çalışma koşulları)

*Motor sıcaklığı

*Egzoz salınımı (emisyon) değerleri (kapalı çevrim)

*Sistemdeki arızalar ve arıza stratejilerinde çalışma durumu (gücün sınırlandırılması ve motorun-yakıt sisteminin korunması).

DİZEL MOTORDA ENJEKSİYONUN YÖNETİLMESİ (Common Rail Enjeksiyon Yönetimi)

*Dizel Gürültüsü ve Titreşim
*Enjeksiyon Zamanlaması - Enjeksiyon (Püskürtme) Avansı

*Dizel Motor Rölanti Devrinde Enjeksiyonun Yönetilmesi

*Sürüş Durumunda Enjeksiyonun Yönetilmesi

*Ön Enjeksiyon

*Ard Enjeksiyon (Ardıl-Sonradan Enjeksiyon)

Common Rail Yakıt Sisteminde Yakıt Basıncının Ayarlanması-Düzenlenmesi
Dizel common rail yakıt sisteminde, yüksek basınç pompasının bastığı yakıtın basıncının düzenlenmesi için çeşitli yöntemler ve donanımlar kullanılır. (Bkz: Yüksek Basıncın Ayarlanması)

DİZEL MOTORDA EGZOZ EMİSYON SİSTEMİ

Dizel motorlarda egzoz emisyonlarının iyileştirilmesi amacıyla çeşitli donanımlar kullanılmaktadır. Özellikle Avrupa Emisyon Standartları (Europen Emission Standarts) gereğince, yıllar içinde emisyon sistemleri dizel araçlarda da zorunlu olarak kullanılmaya başlanmıştır. Euro 1-2-3-4-5-5-6 normları, daha temiz egzoz gazı salınımı için gereğince, araçlarda yeni egzoz emisyon sistemleri kullanılmaya başlanmıştır.

Dizel motorlardaki egzoz emisyon sistemleri:

*EGR Sistemi

*Oksidasyon Katalizörü (Katalitik Konvertör)

*Dizel Partikül Filtresi (DPF)

*Seçici Katalitik İndirgeme Sistemi (SCR-AdBlue)