Dizel motorlar yüksek sıkıştırma oranlı ve hava
fazlalığıyla çalışırlar. Güç, motora emilen havanın dozajlanmasıyla
belirlenmediği için, emme manifoldunda havayı kısan-dozajlayan bir mekanizma
yoktur, bu sebeple stop edildiğinde kısa bir süre daha çalışmaya devam edip
sarsıntılı bir şekilde stop ederler. Bunu önlemek ve stop edildiğinde motorun
anında durmasını sağlamak amacıyla dizel motorların emme manifoldu hava
girişlerinde bir “stop klapesi” bulunur. Araç stop edildiğinde bu klape
kapatılır, motora hava girişi durur ve motor çabuk-yumuşak ve sarsıntısız bir
şekilde stop eder. Arızalanması durumunda, klape hep açık kalır ve stop ederken
motor sarsıntılı bir şekilde stop eder.
Yeni nesil dizel motorlarda ise, bazı durumlarda emme
manifolduna giren havanın sınırlandırılması gerekir, örneğin EGR sistemi
devredeyken veya dizel partikül filtresinin temizlenmesi (rejenerasyonu) işlemi
sırasında. Motora emilen havanın sınırlandırılması için emme manifoldu kelebeği
kullanılır.
EGR sistemi çalışırken, emme manifoldu kelebeği bir miktar
kısılır, emilen hava azaltılır. Kelebeğin kısılmasıyla, kelebeğin iç kısmında
bir miktar emiş kuvveti oluşur. Oluşan emiş kuvveti, egr valfinden
yönlendirilen egzoz gazlarının daha etkin bir şekilde emme manifolduna
geçmesini sağlar. EGR oranı daha iyi ayarlanır.
Stop klapesini (emme manifoldu kelebeğini) açıp kapatan
veya belirli oran açan parçaya, emme manifoldu kelebeği (stop klapesi) valfi
denir.
Dizel Araçta Emme
Manifoldu Kelebeğinin Görevleri:
*Stop edilirken motorun sarsıntısınız bir şekilde
durdurulması.
*EGR sistemi çalışırken, EGR oranının ayarlanması için hava
girişini kısmak.
*Dizel partikül filtresi yenileme (rejenerasyon) işlemi
sırasında, hava girişini kısmak (böylece egzoz gazı sıcaklığı arttırılır)
Emme Manifoldu Kelebeği (Stop Klapesi) Kumanda Çeşitleri
Emme manifoldu kelebeğini (stop klapesini) açıp kapatmak
veya kısmak için, kelebeği hareket ettirecek bir bir kuvvete ihtiyaç vardır.
Kelebeğin hareket ettirilmesi için genellikle iki farklı yöntem kullanılır:
a)Kelebeğin elektropnömatik olarak kumanda edilmesi.
b)Kelebeğin elektronik olarak (elektrik motoruyla) kumanda
ettirilmesi.
Kelebeğin Elektropnömatik Olarak Kumanda
Edilmesi
Dizel motorda vakum, vakum pompası tarafından üretilir ve
bu vakum çeşitli donanımlarda iş yaptırmak için kullanılır. Emme manifoldu
kelebeğini, “diyaframlı vakum tüpü” ne bağlı kol hareket ettirir. Diyaframlı
vakum tüpünü ise, kendisine etki eden “vakum” çalıştırır. Etki eden vakum
miktarı, selenoid valf tarafından hassas bir şekilde ayarlanır. Selenoid valf,
ECU tarafından kumanda edilir.
Kelebeğin Elektronik Olarak (Elektrik
Motoruyla) Kumanda Edilmesi
Emme manifoldu kelebeğinin açılıp kapanması veya kısılması,
direkt olarak bir elektrik motorundan sağlanan hareket ile kademesiz olarak
gerçekleştirilir. Elektrikli emme manifoldu kelebeği ünitesinin içinde, bir
kelebek konum sensörü bulunur ve kelebeğin açık miktarını anlık olarak ECU’ye
iletilir. Kelebek açıklığı bu sayede hassas olarak ayarlanır.Kelebek konum sensörü arızalanırsa , EGR sistemi ve Dizel partikül filtresi yenileme işlemi devre dışı bırakılır.
Ana konu (Bkz: Dizel Motor Yönetimi - Common Rail)
Bölüm 1 - 2
Yorumlar
Yorum Gönder