Enjektör Nedir? Dizel Motor Enjektör Çeşitleri Görevi Yapısı

Dizel motorlarda silindir içerisine yakıtı püskürten parçaya enjektör denir. Tüm enjektörler temelde aynı prensipte çalışsa da, elektronik sistemlerin eklenmesiyle birlikte, mekanik (hidrolik) enjektörlerden farklılaşmalar meydana gelmiştir. Burada enjektörler hakkında genel bilgiler verilmiştir, her enjektör tipi aşağıda sıralanmıştır ve detaylı bilgi için bu enjektörler seçilmelidir. Çok yüksek yakıt basıncına dayanıklı olan enjektörler, yakıtı yüksek basınçla ve atomize ederek (zerrecikler halinde) silindir içerisine püskürtür. Enjektörlerin yakıtı püskürttükleri  kısıma enjekör memesi denir. Enjektör memesinde tek delik olabileceği gibi 7 adete kadar delik olabilir. Delik sayısı arttırılabilir fakat o enjektör için toplam delik çapı bellidir ve deliklerin toplam çapı bunu verir. Ortalama tek bir deliğin çapı 20 mikron civarındadır.
Dizel enjektörlerin yapısal özellikleri, parçaları, çalışma biçimleri, aşağıda sıralanan enjektör çeşitlerine göre değişir. Motor gücü, püskürtülen yakıtın miktarıyla belirlenir, püskürtülen yakıtın miktarıysa, gaz pedalına basma miktarına göre değişir. Enjeksiyonun (püskürtmenin) süresi, önemli ölçüde motor yüküne göre belirlenir. Enjeksiyonun (püskürtmenin) zamanlaması (enjeksiyon avansı), önemli ölçüde motor devrine göre belirlenir.
Hem dizel hem benzinli motorlarda yakıtı enjektörler püskürtür. Benzinli motorlardaki enjektörler, direkt olarak selenoid (elektromıknatıs) sayesinde açılıp kapatılır. Selenoid bobin enjektör iğnesini hareket ettirebilir (açıp kapatabilir), çünkü yakıt basıncı çok yüksek değildir.  Dizel motorlardaki enjektörler çok yüksek basınçla çalışırlar, bu sebeple benzinli motor enjektörleri gibi, bir selenoid (elektromıknatıs) tarafından direkt olarak açılıp kapatılamazlar; bunun yerine enjektör içindeki yakıt basıncında fark oluşturularak, yani yakıtın basıncını enjektör iğnesini hareket ettirmek için kullanarak, enjektörler açılıp kapatılabilir. Burada selenoid (elektromıknatıs) basınç farkı oluşturmak için kullanılır (kontrol odasıyla – basınç odası arasında).

Dizel Enjektör Çeşitleri
* Pompa-Enjektörler (Yeni Nesil)

Common rail yakıt sistemi, kullanılan enjektör tipine göre ikiye ayrılır:

Pascal Prensibi ve Enjektörün Çalışması
Enjektörlerin çalışması temelde Pascal Prensibine dayanır. Enjektörün basınç aktarma çubuğunun üst ucunun kesit alanı (fazla) ile, enjektör iğnesinin alt kısmındaki kesit alanının (az) farklı olması (F=PxA), farklı kuvvet miktarının oluşmasını sağlar,  bu durumda enjektör kapalı kalır. Daha sonra selenoid valf tarafından yaratılan basınç farkı sayesinde, enjektör iğnesine etki eden kuvvet değişir ve iğne açılır, püskürtme başlar.
(Bkz: Enjektör Kalibrasyonu)
(Bkz: Dizel Enjektör Geri Dönüş Debi Testi)
Ana konu (Bkz: Dizel Motor Yönetimi-Common Rail)


Yorumlar

Yorum Gönder