Hidrolik Acil Durum Fren Destekleme Sistemi (BAS) Nedir Nasıl Çalışır?

Bosch tarafından geliştirilen ABS fren sisteminde, Abs modülü; selenoid valf grubu, elektrikli besleme pompası, ABS ECU ve gövde olmak üzere temel kısımlardan meydana gelir.  Abs modülü üzerinde bulunan elektrikli pompa tarafından hidrolik basınç oluşturulur ve bu yüksek basınç fren sisteminde kullanılarak frenleme kuvvetinin arttırılması sağlanır. Tüm frenleme sistemini, çekiş kontrol sistemini (ASR) ve sürüş kontrolünü(ESP-VSC),  abs ECU’sü yönetir.  Sistem her bir tekerleğe bağımsız olarak farklı basınçlarda hidrolik sıvısı göndererek, o tekerleğe uygun frenleme kuvvetini sağlayabilir. ABS ECU, sensörlerden gelen sinyalleri değerlendirir ve abs modülündeki selenoid valfleri kumanda ederek basınçlı hidrolik yağını yönlendirir.  Fren sıvısı basınç sensörü, tekerlek hız sensörleri, fren pedalı konum sensörü (pedal müşürü) sinyalleri ECU tarafından okunarak, sistemin çalışması sağlanır. ABS modülündeki elektrikli pompa da ECU tarafından çalıştırılır.

Fren destek sistemine sahip araçta, daha yüksek hidrolik basınca daha çabuk ulaşıldığı için, frenleme mesafesi daha kısadır. Fren destek sistemi sayesinde hızla yüksek hidrolik basınca ulaşılmasıyla, fren sistemi abs düzenleme aralığına daha hızlı ve önce ulaşır.

Fren destek sistemi iki temel çalışma fonksiyonunu yerine getirir.

*Sistemin devreye girmesi

*Sistemin devreden çıkması

 

SİSTEMİN ÇALIŞMASI

 Fren destek sistemi (Panik fren sistemi) hangi durumlarda devreye girer?

ABS kontrol ünitesi 3 temel sensörden gelen sinyalleri değerlendirerek, fren destek sisteminin devreye sokar:

*Fren pedalı konum sensörü (fren pedalı müşürü) sinyali

*ABS tekerlek hız sensörlerinden aracın hızı belirlenir ve bu hız belirl bir değerin üstündeyse.

*Fren hidrolik yağı basınç sensörü, frenleme basıncını ölçer ve abs ecu’süne gönderir. Bu sensörün sinyalinden fren pedalına ne kadar hızla ve kuvvetle basıldığı hesaplanır. Bu değerler eşik değerlerin üzerindeyse sistem çalıştırılır.

ABS kontrol ünitesi, fren destek sistemini devreye sokar. Sistemin devreye girme eşik  değeri, aracın hızına bağlıdır ve buna göre değişiklik gösterir.  Fren pedalına sürücünün uyguladığı kuvvet sonucu, hidrolik yağ basıncı çok hızlı şekilde değişirse, bu bir acil durum gibi algılanır ve belirlenmiş değerleri aştığında, fren destek sistemi devreye sokulur. Pedal basıncı düşükse veya basınç artışı yavaş yavaş gerçekleşiyorsa, bu durum normal olarak görülür ve fren destek sistemi devreye girmez.

Fren destek sistemi (Panik fren sistemi) hangi durumlarda devreye girmez?

*Fren pedalına yavaş bir şekilde basılmışsa, yani basınç değişimi eşik değerin altındaysa,

*Fren pedalına çok kuvvetli şekilde basılmışsa (bu durumda zaten desteğe ihtiyaç yoktur),

*Aracın hızı düşükse,

Fren destek sistemi devreye girmez.

Ayrıca fren pedalı konum sensörü (fren pedal müşürü) arızalıysa, fren destek sistemi devreye girmez.

 

SİSTEMİN DEVREYE GİRMESİ

Panik fren destek sistemi müdahaleye başladığında, ESP valfi açılır, yüksek basınç valfi kapanır. Artık pompanın gönderdiği basınçlı fren hidrolik yağı tekerlekteki fren tekerlek silindirine (kalipere) etki eder, piston itilir ve frenleme yapılır. Eğer frenleme basıncı çok fazla olur ve tekerlek kızaklanma durumuna gelirse, bu durumda abs ünitesi gönderilen fren hidrolik yağı basıncını selenoid valflerle sınırlar. 
ABS devreye girdiğinde, ESP valfi kapanır, yüksek basınç valfi açılır.

 

SİSTEMİN DEVREDEN ÇIKMASI

Araç hızı azaldığında ve belirli  bir değerin altına düştüğünde, fren destek sistemi (panik fren sistemi) devreden çıkar. ESP valfi kapanır, yüksek basınç valfi açılır. Fren basıncı azaltılır. Sisteme gönderilen fren hidrolik yağı, yağ kutusuna geri döner.

 

Üst konu (Bkz: Acil Durum Fren Destekleme Sistemi ve Çeşitleri)
Ana konu (Bkz: Fren Sistemi)