Abs Fren Sistemi Nasıl Çalışır? Çalışma Prensibi ve Arızası

Abs'nin açılımı nedir ? (ABS Fren Sistemi Nedir?)

Abs'nin anlamı, Kilitlemesiz Fren Sistemi (Anti-lock Braking System) veya kaymayı önleyici fren sistemidir. ( Anti-skid Braking System) Abs fren sistemi, frenleme anında tekerleklerin kayarak kilitlenmesini önleyen sistemdir. Abs fren sistemini bir abs elektronik kontrol ünitesi yönetir. ABS Fren Sisteminin Parçaları: Abs elektronik kontrol ünitesi, Hidrolik Kumanda Grubu (Elektrikli hidrolik pompa + Selenoid valf gövdesi + Kumanda ünitesi), Hidrolik borular ve hortumlar, Tekerlek hız sensörleri, Fren müşürü (fren pedalı sensörü).

Fren pedalına basıldığında oluşan basınçlı fren hidrolik yağı, abs hidrolik kumanda grubu tarafından, her bir tekerleğin fren mekanizmasına ayrı ayrı gönderilir. Abs modülündeki selenoid valf gövdesi üzerinde 1 yağ giriş kanalı, 4 yağ çıkış kanalı (4 tekerlek için) vardır. Elektrikli pompa, hidrolik fren basıncını ayarlar (hidrolik basıncı arttırır, azaltır veya sabit tutar).

(ABS Hidrolik Kumanda Modülü)

ABS elektronik kontrol ünitesi, aracın her tekerleğinde bulunan tekerlek (abs) hız sensörlerinden gelen hız bilgisine bakar. Frenleme yapıldığında, her hangi bir tekerleğin, diğer tekerlekler daha yavaş döndüğünü ya da dönmediğini (kızaklanıp-kaydığını) algıladığı anda, o tekerleğe gönderilen hidrolik yağ basınç miktarını çok hassas ve çok hızlı bir şekilde azaltır. Böylece frene basıldığında tekerleğin kaymasını önlemiş olur. Fren pedalına tam basıldığında, tekerleğe, kayma sınırına kadar frenleme kuvveti gönderir.

(Tekerlek hız sensörü - abs sensörü)

Örneğin sağ tekerlekler suya girdi ya da buzlu zeminde; sol tekerlekler kuru veya buzsuz zeminde olsun. Bu durumda sağ ve sol tekerleklerin (lastiklerin) zeminlerindeki sürtünme katsayıları farklı olacaktır. Buzlu ve ıslak zemin, frene basıldığında tekerin daha kolay kaymasına sebep olacaktır. Bu durumda bile, abs fren sistemi, sağ ve sol tekerleklere farklı frenleme kuvveti göndererek, lastiklerin kaymasını ve direksiyon hakimiyetinin kaybolmasını önler.

Abs Fren Mesafesini Uzatır mı?

Evet uzatır. Abs fren sistemi, fren mesafesini kısaltmaz. Yani abs'li araçlar daha çabuk durmaz. Aksine fren mesafesi abs'li araçlarda daha uzundur. Abs fren sisteminin avantajı, frene basıldığında tekerleklerin kilitlenmesini (kızaklanıp kaymasını) engelleyip, direksiyon kontrolünün kaybedilmesini engellemektir. Bir aracı direksiyonla yönlendirmek için, tekerlerinin dönmesi (kaymaması) gerekir, işte abs bunu yapar.

Abs'nin Çalıştığı Nasıl Anlaşılır ? (Abs'nin Devreye Girmesi)

Fren pedalına sertçe basıp aniden aracı durdurmaya çalıştığınızda ayağınızda hafif bir titreşimle birlikte bir "kütürtü - tıkırtı" sesi duyarsınız, bu, abs'nin devreye girdiği anlamına gelir ve lastiklerin kaymasını engellemek için frenleme kuvvetini ayarlıyordur.

 Abs Neden Erken Devreye Girer?

Abs'nin erken devreye girmesinin en önemli sebebi, eski yıpranmış lastiklerdir. Lastiğiniz eskiyse yol tutuşu azalacak ve kayma eğilimi yükselecektir, bu durumda abs hemen devreye girecektir. Düşük hızda bile abs hemen devreye giriyorsa, sorunu lastiklerde arayınız. Yeni lastik olmasına rağmen abs erken devreye giriyorsa, lastik kalitesi kötü demektir, ayrıca lastiğin havasının uygun olması da önemlidir. Bunun dışında ıslak, buzlu, çamurlu, mıcırlı yolda da abs erken devreye girecektir, bu normaldir.

 Abs Arızası Nasıl Anlaşılır ?

Abs sistemi arızalandığında, sürücü gösterge panelinde abs arıza lambası yanacaktır. Kontak açıldığında, abs lambasının çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için abs lambası yanacaktır, fakat birkaç saniye sonra sönmesi gerekir. Abs ikaz lambası devamlı yanıyor ve sönmüyor, ya da yolda giderken yanıyorsa, abs sisteminde arıza var demektir, bu durumda abs devreye girmez fakat Abs arıza ışığı yansa bile, frenler çalışmaya devam edecektir. Sadece abs devreye girdiğinde duyduğunuz-hissettiğiniz ses ve titreşimi duyamazsınız.

 Abs Arızası Nasıl Giderilir ?

Abs arızasının sebebini öğrenmek için aracı mutlaka teknik serviste diyagnostik cihazına bağlayıp hata hafızasını kontrol ettiriniz.

Abs arızasının sebepleri genelde kablo ve soket bağlantılarındaki gevşeklik, kopukluk veya kısa devrelerden kaynaklanır. Abs arızasında mutlaka elektrik bağlantılarına bakılmalı, voltaj ve direnç kontrolü yapılmalıdır.

Bunun dışında abs arızasının en genel sebebi abs modülünün arızalanmış olmasıdır. Abs modülü tamir edilemez, eğer arızalıysa komple yenisiyle değiştiriniz.

Ana Konu (Bkz: Fren Sistemi Çeşitleri ve Parçaları)