Arabanın Tüm Parçaları ve Görevleri

Araçta (Otomobilde) Bulunan Tüm Parçalar ve Görevleri Nelerdir?

Motorlu araçlar, bir çok parçanın ve sistemin bir araya gelerek oluşturdukları makinalardır. Bir arabada onlarca kısım ve yüzlerce parça bulunur. Mekanik, elektronik ve bilgisayar sistemlerinin birlikte görev almasıyla bir otomobil çalışmaktadır.

MOTOR

Yakıtın silindirler içerisinde yanmasıyla oluşan ısı enerjisinden mekanik enerjinin (hareket enerjisi) üretildiği kısımdır. Motorda; yakıt-enjeksiyon sistemi, hava emiş sistemi, egzoz emisyon sistemi, ateşleme sistemi (benzinli motorlarda), marş sistemi, şarj sistemi, yağlama sistemi, soğutma sistemi, supap sistemi, sensörler, aktörler (aktivatörler) ve elektronik kontrol ünitesi (motor kontrolünitesi) gibi sistemler bulunur. (Bkz:Temel Motor Bilgisi ve Motorun Çalışma Prensibi) (Bkz:Tüm Motor Parçaları ve Görevleri) 

ARAÇ TAHRİK SİSTEMLERİ-GÜÇ AKTARMA ORGANLARI

(Bkz:Çekiş Sistemleri ve Aktarma Organları)
Kavrama (Debriyaj) Sisteminin Görevleri

Motorda üretilen dönüş hareketini, şanzımana (vites kutusuna) ileten veya aktarımı kesen sistemdir. Vites geçişlerinde motordan şanzımana hareket aktarımını keser. Aracın kalkışı sırasında motor hareketini şanzımana kademeli yavaş yavaş sarsıntısız verir.

Mekanik (kuru) kavrama (klasik baskı-balata), Hidrolik kavrama (tork konvertörü), Çok diskli çift kavrama (DSG), Çift kavrama diskli kuru kavrama (DSG-Powershift),  en yaygın kullanılan kavrama (debriyaj) sistemi türleridir. Detaylı bilgi için (Bakınız:Kavrama Sistemi) 

Şanzıman’ın (Vites Kutusu) Görevleri

Motor volanından kavrama sistemine geçen dönüş hareketi, şanzıman ile diferansiyele iletilir. Vites kutusu, motorun gelen dönüş hareketinin hızını ve torkunu değiştirir. Böylece motor devri kademelendirilmiş olur ve sürücünün yol ve yük şartlarına göre talep ettiği hız veya tork (çekiş gücü) sağlanmış olur. Ayrıca şanzıman boşta çalışma (boş vites) ve geri sürüş (geri vites) imkanı sağlar. Manuel (düz) şanzıman, yarı otomatik (DSG - EDC- DCT) şanzıman veya tam otomatik şanzıman çeşitleri otomobillerde kullanılmaktadır.

Dört çeker araçlarda, vites kutusuyla şaft mili arasında bir dağıtıcı dişli kutusu bulunur, şanzıman çıkış hareketi ön akslara da iletilir (ön akslarda da diferansiyel vardır), böylece araçta 4 tekerden çekiş sağlanır. (Bkz:Çekiş Sistemleri ve Aktarma Organları)

Diferansiyel’in Görevleri

Diferansiyel, arkadan itişli araçlarda arka dingilde tam ortada bulunur. Önden çekişli araçlardaysa, vites kutusu ve diferansiyel bir arada tek bir gövdede, motorun hemen arkasında bulunur.  Diferansiyelin görevi, şanzımandan (veya şafttan) aldığı dönüş hareketini, hızı azaltıp, torku yükselterek tekerleklere iletmektir. Ayrıca diferansiyel, iki tahrik tekerleğinin faklı hızlarda (virajlarda-dönüşlerde) dönmesini sağlar. Bunu istavroz dişlileri sayesinde yapar. Lüks veya arazi araçlarında, kilitlenebilir diferansiyel kullanılmaktadır, böylece düşük hızlarda her iki tekerleği bir birine kilitleyerek aynı hızda dönmesini ve patinajdan kurtulmasını sağlar. (Bkz: Diferansiyel ve Çeşitleri) 

Aks’ın Görevleri

Diferansiyelden aldığı dönüş hareketini, tekerleğe ileten çelik mildir. Önden çekişli araçlarda kullanılan akslarda iki adet sabit hız mafsalı bulunur. Çünkü ön tekerlekler direksiyon ve süspansiyon hareketi yapmaktadır. Detaylı bilgi için (Bakınız: Aks Milleri)

ŞASİ – GÖVDE – YÜRÜR AKSAM

Şasi Nedir?

Motorlu araçların gövdeleri iki temel kısımdan oluşur: Şasi ve karoseri. Günümüzde otomobiller şasisiz, dayanıklı taşıyıcı gövde olarak üretilmektedir.

Şasi, aracın tabanındaki sağlam metal konstrüksiyondur. Aracın tüm yapısı şasiye bağlıdır ve şasi tüm araç donanımını üzerinde taşır.

(Şasi)

Karoseri Nedir?

Karoseri, aracın dış yapısını, şeklini, dizaynını ve bütünlüğünü oluşturan sac yapıdır. Kaporta denilen yapıya karoseri denir. Aracın direkleri ve profiller, karoseriye daildir. Otomobillerde şasi ve karoseri “hücre tipi” tek bir yapıda imal edilmektedir.

(Şasi+Karoseri)

Araç Kaporta Parçaları Nelerdir?

Araç tavanı, araç tavanı, kapılar, bagaj kapağı, motor kaputu, ön çamurluklar, arka çamurluklar, arka omuz, ön tampon, ön ızgara, arka tampon, Kanat (spoiler), ön camlar, arka camlar, yan camlar, yan aynalar.

(Araç kaportasında bulunan tüm parçalar)

Araç İç Donanımları Nelerdir?

Direksiyon, gösterge paneli, göstergeler, ön panel (ön göğüs), ön konsol, torpido gözü, vites kolu, orta konsol, kolçak (kol desteği), dikiz ayna, sürücü ve yolcu koltukları, müzik sistemi, klima sistemi, yol bilgisayarı ve navigasyon sistemi.

(Araç iç donanımları)

Yürür Aksam Nedir?

Süspansiyon(yay ve amortisör), fren, direksiyon, aks milleri, rot kolları, salıncaklar, rot kolları, rot başları ve rotillerin tümüne yürür aksam denir. (Bakınız:Rot Kolu ve Rot Başı) (Bakınız:Şaft Mili) (Bakınız: Fren Sistemi) (Bakınız: Süspansiyon Sistemi ve Çeşitleri)

(Yürür aksam - Audi)

Direksiyon Sisteminin Görevi Nedir?

Direksiyon, aracın sürücü tarafından istenilen yöne gitmesini (yönlendirilmesini) sağlayan sistemdir. Sürücü tarafından direksiyon simidiyle oluşturulan döndürme kuvveti, direksiyon dişli kutusu tarafından kuvvet arttırılarak ve doğrusal harekete dönüştürülerek, direksiyon rot kolları üzerinden tekerleklere iletilir. Hidrolik ve elektrik yardımlı direksiyon sistemleri en yaygın kullanılan çeşitleridir. (Bakınız: Direksiyon Sistemi ve Çeşitleri)

(Direksiyon Sistemi)

Süspansiyon Sisteminin Görevi

Yoldan gelen darbe ve titreşimlerin, sürücü ve araç gövdesine geçmesini engelleyen, darbe ve titreşimleri sönümleyen, aracın ağırlığını üzerinde taşıyan, aracın yol tutuşunu, lastikleri yola sürekli temasını ve sürüş güvenliği sağlayan sistem süspansiyon sistemidir. Aracın konfor ve güvenlik gereksinimi süspansiyon sistemiyle karşılanır. Yaylar darbe ve titreşimleri üzerine alırken, amortisörler yayın salınımını sönümler. (Bakınız:Süspansiyon Sistemi) 

Fren Sisteminin Görevi

Fren sistemi, motorlu araçların hızı azaltmak, durdurmak, duran aracı sabitlemek için kullanılır. En yaygın kullanılan fren sistemi hidrolik fren sistemidir. Kampanalı ve diskli fren mekanizmaları, hidrolik basınç, hidrolik piston, fren balatasıyla, tekerleği yavaşlatır ve durdurur. Fren sistemi, balataları diske sürterek, hareket enerjisini ısı enerjisine çevirir. Ayrınca pnömatik (havalı) fren sistemleri, ağır yük taşıyan ticari araçlarda kullanılmaktadır.
Daha fazla bilgi için (Bakınız: Fren Sistemi)

Tekerleğin Görevi

Tekerlek, jant ve lastiklerden oluşur. Aracın tüm yükünü üzerine alır, yuvarlanarak aracın hareket etmesini sağlar. (Bkz: Tekerlek ve Lastikler)

ARAÇ İKLİMLENDİRME SİSTEMİ (KLİMA VE KALORİFER)

Aracın iç havasının, sıcaklığının, neminin ve temizliğinin ayarlandığı sisteme araç iklimlendirme sistemi denir. Araçta bu görevleri, klima ve kalorifer sistemi yerine getirir.
Detaylı bilgi için (Bakınız:Araç Klima Sistemi)

OTO ELEKTRİK ve ELEKTROMEKANİK SİSTEMİ

Motorlu araçlarda çalışan tüm elektrikli donanımların ve elektronik donanımların çalışmasını düzenleyen sistemlerdir. Temel olarak iki ana konuya ayrılabilir:

* Oto Elektrik Sistemi (Bkz: Oto Elektrik Sistemi)

* Otomotiv Elektromekanik Sistemler (Bkz: ECU) (Bkz: Sensörler) (Bkz: Aktörler)