P0350 Ateşleme Bobini Arızası ve Çözümü P0351 P0352 P0353 P0354

Bağımsız (direkt) ateşleme sistemine sahip motorlarda her bir silindirde bulunan bujinin kendi ateşleme bobini (kalem bobin) vardır. Motordaki silindir sayısı kadar bobin bulunur. Ateşleme bobinlerinin içinde iki ayrı bobin (sargı) vardır.12 volt beslemenin yapıldığı sargıya, birincil (primer-primary) sargı denir. Yaklaşık 30 bin volt gerilimin oluştuğu ve bujiye bağlı olan diğer sargıya ikincil (senkonder-secondary) sargı denir, bu sargının ucu buji orta elektrotuna bağlıdır, gerilim orta elektrottan şasi tırnağına atlayarak kıvılcım oluşturur ve hava-yakıt karışımını ateşler. P0350 arıza kodu serisi, bu bobinlerdeki sargılarda arıza olduğunu belirtir. P0351 deki 1 rakamı, birinci ateşleme bobininde arıza olduğunu belirtir; P0352 ikinci bobin, P0353 üçüncü bobin, P0354 dördüncü bobin arızası anlamına gelir. Örneğin P0351 birinci bobin arızasında, arıza ateşleme bobininin biricil sargısında da ikincil sargısında da olabilir. Her durumda arızalı olan o bobin değiştirilmelidir.

Ateşleme bobinlerinde yüksek voltaj (30 bin volt), ikincil sargıda oluşur, bunun oluşması için birincil sargıya giden 12 volt gerilimin aniden kesilmesi gerekir. Primer sargıya giden 12 volt gerilimi kesmek için, her ateşleme bobininde bir transistör bulunur. Ateşleme bobininde transistörü de içeren bu elemana “ateşleyici” denir.Transistör; bir elektrik sinyaliyle iletken (ON) veya yalıtkan olabilir. Transistör yalıtkan (OFF) olduğunda, primer sargıya giden 12 volt gerilim kesilir ve sekonder sargıda yüksek gerilim oluşur, bu sayede buji çakar. Her ateşleme bobini ayrı ayrı Motor kontrol ünitesine (ECU) bağlıdır. Ateşleme zamanlamasını (ateşleme avansını ve rötarını) ECU belirler ve ayarlar. Motor kontrol ünitesi, her ateşleme bobinine sırası geldiğinde ve doğru zamanda bir “ateşleme sinyali” gönderir, transistör OFF olur, primer akımı kesilir, sekonder sargıda yüksek gerilim indüklenir.

ECU, ateşleme bobininin primer sargısının akımını kestiğinde, “ateşleyici”, ECU’ye bir “ateşleme onay sinyali” gönderir. Bu ateşleme onay sinyali, bobindeki ateşleyiciden ECU’ye geri gönderilen bir geri bildirim gibidir. Eğer bobindeki ateşleyiciden, ateşlemenin gerçekleştiğine dair bu geribildirim sinyali ECU’ye gelmezse, ECU bir arıza olduğunu anlar ve P0351P0352P0353P0354 arıza kodlarını oluşturur. (Not: Bu geri besleme sinyal ve hattı, her türdeki ateşleme bobininde olmayabilir).

Ateşleme bobini, ECU’ye bir kablo demetiyle bağlıdır, kablo uçlarında soketler bulunur. Her bobine genelde 4 kablodan oluşan bir hat gelir, bu hat genelde 4 pinli bir soket ile ateşleme bobinine takılıdır (bazıları 3 pinlidir).

Tesisattaki soket pinlerinin anlamları ve pin numaralarının dizilişi:

1 nolu pin: +12 volt  (+B)

2 nolu pin: ECU’ye ateşleme onayı sinyali (geri besleme ucu) (IGF)

3 nolu pin: Ateşleme sinyal ucu. ECU, bu uçtan sinyal gönderek ateşlemenin gerçekleşmesini sağlar. (IGT)

4 nolu pin: Şasi (Eksi uç) (GND)

Pin numaraları dişi sokette soldan sağa doğru 1-2-3-4 şeklindedir. Erkek soketteyse sağdan sola 4-3-2-1 şeklindedir. (Not: Bu açıklamada Denso ateşleme bobini anlatılmıştır. Pinlerin anlamları marka-modele göre değişiklik gösterebilir, aracın katalog verilerini referans alınız.)

P0350 P0351 P0352 P0353 P0354 ARIZA BELİRTİLERİ

*Motor arıza lambası yanar.

*Güç ve çekiş azalır.

*Yakıt tüketimi artar.

*Motorda tekleme ve vuruntu görülür.

*Yakıt tüketimi artar.

P0350 P0351 P0352 P0353 P0354 ARIZA KODLARININ SEBEPLERİ

*Ateşleme sistemi arızası

*Ateşleme bobini arızası, arıza kodunun son rakamı kaç ise, o silindirdeki bobin arızalıdır.

*Bobin ve ECU’yü birbirine bağlayan tesisattaki “ateşleme sinyal hattında” (3 nolu pin ve kablosu) veya “ateşleme onay sinyali hattında” (2 nolupin); bir kopukluk veya kısa devre vardır. Bunu anlamanın en kolay yolu, şüpheli bobin soketini çıkartıp, o bobini diğer bobinlere bağlı olan soketlerden birine takıp denemektir; çalışırsa tesisatta sorun var, çalışmazsa bobin arızalıdır.

*Bobin kablo ve soketinde kopukluk, kısa devre, gevşeklik, oksitlenme, korozyon olabilir. Örneğin +12V besleme kablosu veya pin ucunda veya şasi kablosu veya pin ucunda.

*ECU arızalı olabilir (nadiren).

P0350 P0351 P0352 P0353 P0354 ARIZASININ ÇÖZÜMÜ

(Not: Tüm referans değerler için aracın kendi katalog değerlerini baz alınız)

*İlk önce mutlaka Diyagnostik Tekniği adımları sırasıyla uygulanmalıdır.

*Diyagnostik Tekniği adımları sonucu, hangi silindirde ateşleme arızası olduğu, arıza koduyla belirlenmelidir.

*Diyagnostik tekniği ve DTC arıza koduyla hangi silindirde ateşlemenin gerçekleşmediği tespit edilemiyorsa:

A) Motor çalışırken sırasıyla ateşleme bobinlerinin soketi çıkarılır; motorun sarsılması izlenir, Çıkarıldığında motorun çalışmasında hiçbir değişiklik olmuyorsa, o silindirde zaten ateşleme olmuyordur, ateşlemesi arızalı olan silindir odur. Soket çekildiğinde motor sarsılmaya başlıyorsa, o silindirdeki ateşleme sistemi sağlamdır, diğerlerine bakılmaya devam edilir.

B)Sigorta kutusundan enjeksiyon sisteminin rölesi sökülür, böylece motor çalışamaz hale getirilir. İlgili silindirin ateşleme bobini ve bujisi sökülür. Sökülmüş haldeyken buji, bobine tekrar takılır, bir kişi birkaç saniye marşa basarken diğer kişi bujideki kıvılcım olup olmadığını gözlemler.

C) Motorda kullanılan bujilerin aynısından bir tane ilave buji temin edilir. Bobin sökülür ve bu bujiye takılır. Araç kısa süreliğine çalıştırılır ve bujideki kıvılcım gözlenir. Bu yöntemde motordaki bujinin sökülmesine gerek kalmaz.

D) Sanayide yapılan diğer bir yöntemse, bobinin çıkarılması, ucuna bir tornavida sokulup motor kapağına yakın bir şekilde tutulması, tornavidadan şasiye kıvılcım atlamasının gözlenmesi şeklindedir. Bu yöntemi yetkili kişiler güvenlik önlemleriyle yapmalıdır, çarpılma riski söz konusudur. (benzin kaçağı varsa yangına dikkat edilmelidir.)

*Kontak kapalı halde olmalı. Şüpheli bobinin soketi çıkarılıp, tesisat tarafındaki (dişi) soketteki eksi uçta (4 nolupin) kopukluk var mı kontrol edilmelidir. Bunun için multimetre ile kopukluk kontrolü yapılır. Bir uç 4 pine tutulur, diğer uç motor gövdesine (şasiye) tutulur. Kopuk olmamalı ve direnç değeri 1 ohm’dan az olmalı. Arıza varsa tesisatta onarım yapılır.

*Kontak açık halde olmalı. Tesisat tarafındaki sokette, 1 nolupin +12V ucu, 4 nolupin eksi (şasi) ucudur. Multimetre ile gerilim (voltaj) ölçülmelidir. Gerilim 11-14 volt arasında bir değerde olmalıdır. Bu değerler tutmuyorsa; kablo-soket bağlantıları arızalı olabilir, ateşleme bobini arızalı olabilir veya bobin kontrol edilmelidir.

*Tesisat tarafındaki sokette 2 nolupin ECU’ye giden ateşleme onayı sinyali ucudur ve kablo ucu ECU’deki ilgili sokete bağlıdır. Bu kablonun bobin ve ECU arasındaki iki ucu arasındaki kopukluk multimetre ile kontrol edilmelidir. Kopuk olmamalı ve direnç değeri 1 ohm’dan düşük olmalıdır. Direnç yüksek veya kopuksa bu kablo hattı kontrol edilmelidir. Bu hattın kısa devre kontrolü için, multimetre ile direnç ölçümü yapılır; bir uç 2 nolupine, diğer uç şasiye tutulur, direnç 10 kilo ohm’dan fazla olmalı, aksi halde kısa devre vardır. Hat onarılmalıdır.

*Tesisat tarafındaki sokette 3nolupin ECU’den gelen ateşleme sinyali ucudur ve kablo ucu ECU’deki ilgili sokete bağlıdır. Bu kablonun bobin ve ECU arasındaki iki ucu arasındaki kopukluk multimetre ile kontrol edilmelidir. Kopuk olmamalı ve direnç değeri 1 ohm’dan düşük olmalıdır. Direnç yüksek veya kopuksa bu kablo hattı kontrol edilmelidir.Bu hattın kısa devre kontrolü için, multimetre ile direnç ölçümü yapılır; bir uç 3nolupine, diğer uç şasiye tutulur, direnç 10 kilo ohm’dan fazla olmalı, aksi halde kısa devre vardır. Hat onarılmalıdır.

*Motor ECU arıza kontrolü: Mevcut arıza kodları bir kenara not edilir. Diyagnostik Tekniği uygulayarak tüm arıza kodlarını silinir. Daha sonra ateşleme bobinleri sökülerek, bobinlerin yerleri rastgele değiştirilir ve takılır, bobin soketlerinin yerleri değiştirilmez ve bu şekilde soketler bobinlere takılır. Motor çalıştırılır ve arıza kodları tekrar okunur. Eğer aynı bobinlere ait arıza kodları aynen tekrar gelirse ECU arızalıdır. Farklı bobinler için arıza kodu gelirse, bobinler değiştirilir.

*Her ateşleme bobinine +12 volt elektrik beslemesi bağlıdır. +12V (+B) ucu tesisat tarafındaki dişi soketin 1 nolupin ucudur. Bu uca gelen +12V elektrik, motor bölmesindeki sigorta kutusunda bulunan ateşleme rölesinden gelir. Röle bağlantısı ile bobine takılan soket arasındaki bu hattın direnci değeri (1ohm dan düşük olmalı), kopukluk olup olmalıdır ve kısa devre yapıp yapmadığı kontrol edilmelidir. Kontak kapalı: Röleden çıkış ucu ile şasi arasındaki direnç 10 kilo ohmdan büyük olmalı, düşükse kısa devre vardır.

P0350 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası

P0351 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin A (1. Silindirdeki bobin)

P0352 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin B (2. Silindirdeki bobin)

P0353 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin C (3. Silindirdeki bobin)

P0354 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin D (4. Silindirdeki bobin)

P0355 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin E (5. Silindirdeki bobin)

P0356 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin F (6. Silindirdeki bobin)

P0357 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin G (7. Silindirdeki bobin)

P0358 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin H (8. Silindirdeki bobin)

P0359 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin I (9. Silindirdeki bobin)

P0360 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin J (10. Silindirdeki bobin)

P0361 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin K (11. Silindirdeki bobin)

P0362 Ateşleme bobini birincil/ikincil devre arızası-Bobin L (12. Silindirdeki bobin)
(Bkz:Tüm Arıza Kodları)
(Bkz: Ateşleme Sistemi)