Kopukluk Kontrolü - Oto Elektrik Tesisatında Kablo Kopukluğunun Kontrol Edilmesi

12 volt gerilimle çalışan oto elektrik tesisatın kopukluk kontrolü, bir lamba elektrik devresi üzerinden anlatılacaktır. Örneğin far, stop veya park lambası hiç yanmıyorsa, olası kopukluk ihtimali için yapılması gereken kontroller şunlardır:

Lamba Hiç Yanmıyorsa, Devrede  Kopukluk Varsa Sebepleri ve Kontrolleri:

*Ampul patlamıştır (ampul kesmiştir). Bu, ampul gözle incelenerek kontrol edilebilir, içindeki flaman teli kopmuşsa ampul patlamış demektir. Yenisi takıldığında yanıyorsa sorun çözülmüştür.

*Yerine yeni ampul takılarak deneme yanılma yapılır, yeni ampul de yanmıyorsa veya eski ampulün sağlam olduğu test edilerek veya gözlenerek belirlenmişse, aydınlatma tesisatında; sigorta atmış olabilir (nedenleri araştırılmalıdır), kablo hattında kopukluk vardır, rölesi bozulmuş olabilir (aynı-benzer röle ile deneme yanılma yapılarak kontrol edilebilir. Röle sağlam, sigorta sağlamsa, kopukluk veya kablo soketinin yerinden çıkması veya sokette aşırı temassızlık-korozyon oluşmuş olabilir. Lamba duyu çok fazla oksitlenip yalıtkan hale gelmiş olabilir, eğer öyleyse oksitlenme temizlenmeli-kazınmalıdır.

*Tesisatta sigorta, röleden sonra veya önce bulunabilir, seri bağlı olduğundan bunun bir önemi yoktur. Rölenin 87-87a ucuna veya 30 (1) ucuna bağlı hatta sigorta bulunur.

*Sigorta sağlam, lamba yanmıyor. Sigortaya elektrik geliyor mu kontrol edilir, kontak açık, lamba anahtarı ON konumunda, sigortanın akım girişi olan bacağına (yuvasına) multimetrenin (voltmetrenin) artı ucu tutulur, diğer uç şasiye tutulur, multimetre 12 volt göstermeli. Kontrol lambası (seri lamba) ile aynı kontrolde kontrol lambası yanmalıdır. Kontrol lambası yanmıyor veya multimetre 0 volt gösteriyorsa, sigortaya akım gelmiyor demektir.

*Röle sağlam, sigorta sağlam, tesisatta kopukluk kontrolü yapılır. Akü kutup başları sökülmelidir, tesisatta elektrik olmamalıdır. Bu kontrol için bir multimetre (avometre) kullanılır, multimetre sesli konuma alınır, tesisatta tek bir kablo hattı belirli noktalardan kontrol edilir,  her defasında multimetre ötmelidir. Ötmüyorsa, uçların tutulduğu kablo aralığında kopukluk var demektir.

* Yanmayan lambada kısa devre olması da olasıdır, tesisatta kısa devre varsa sigorta mutlaka atmış olmalıdır, yeni sigorta takıldığında da sigorta hemen atıyorsa, kısa devre olduğu söylenebilir. Kısa devre kontrolünde kontak ve şalter kapalıyken, multimetre sesli konuma alınır, yanmayan ampul soketinin artısına ve şasiye tutulur, ötüyorsa kısa devre var, ötmüyorsa kısa devre yoktur. Kısa devrenin olduğu alanın daraltılması için, tesisat üzerinde adım adım ilerlenerek kontroller yapılır.
(Bkz: Elektrik Devresinde Kısa Devre Kontrolü)

Ana konu (Bkz: Temel Elektrik Bilgisi)