Turbo Basınç Sensörü Arızası Çözümü ve Kontrolleri P0235 P0236 P0237 P0238 P0239 P0240 P0241 P0242

Bölüm 1 - 2

P0235 Turbo Basınç Sensörü Arızasının Kontrolleri ve Çözümü

Turbo basınç sensörün arıza sebepleri ve arıza kodları bir önceki bölümde açıklanmıştır, bu sebepler incelenerek arızanın çözümüne gidilebilir, devamında ise aşağıdaki arıza kontrol ve çözüm adımları yerine getirilebilir.

Turbo Basınç sensörü soketinde 3 veya 4 tane pin (uç) bulunur.

*Şasi (-),

*+5 volt ECU’den gelen besleme voltajı

*Basınç sinyal çıkış ucu, ECU’ye gönderilen sinyal voltajı.

*Sıcaklık sinyal çıkış ucu, ECU’ye gönderilen sinyal voltajı. 

Turbobasınç sensörünün besleme voltajı 5 volttur. Basınç arttıkça, turbo basınç sensörün sinyal voltajı da artar.

Normalde turbo basınç sensörleri 3 pinlidir ve sadece turbo basıncını ölçerler. Fakat yaygın olarak turbo basınç sensörleri 4 pinlidirler, hava basıncıyla birlikte, havanın sıcaklığını da ölçebilirler, sensörün yapısında sıcaklık sensörü de bulunur ve bu sensör için ilave 1 pin daha gelir. 

Kontrol 1

Mutlaka Diyagnostik Tekniği adımları sırasıyla uygulanmalıdır. Arıza kodlarının doğru okunduğundan ve halen daha geçerli olduğundan emin olunmalıdır. Daha sonra Diyagnostik test cihazından parametre (anlık değerler) okuma menüsüne girilmelidir ve turbo basınç sensörünün sinyal değerleri ekrandan okunmalı, motor çalışırken bu değerlerin değişip değişmediği kontrol edilmelidir.

 

Kontrol 2

Değişken kanatçıklı turboda, kanatçık açısını değiştiren aktivatörün (elektronik donanımın) çalışıp çalışmadığı kontrol edilir. Bunun için turbo gözlemlenebilir, motor çalışmıyorken kanatçıkları hareket ettiren bağlantı kolu gözlemlenir, daha sonra motor çalıştırılır ve bu bağlantı kolunun hareket edip etmediğine bakılır, motora gaz verip bırakılır ve kolun hareketi yine gözlemlenir. Hiç hareket yoksa değişken kanakçık aktivatörü arızalı demektir. Diğer kontrol yöntemi ise, diyagnostik test cihazının kullanılmasıdır. Diyagnostik cihazı çalıştırılır ve bilgisayardan parametre (anlık değerler)okuma menüsünden turba kanatçık açısı verisi seçilir, motor çalışırken gaz verip bırakılır ve bu  değerin değişip değişmediği gözlemlenir, değer hiç değişmiyorsa; turbo değişken kanatçık aktivatörü (elektroniği) arızalıdır (donanımın kendisi veya soket-kablo hatlarında kopukluk-kısa devre olabilir). 

Kontrol 3

Turbo basınç sensörünün soketine 5 volt elektrik beslemesinin gelip gelmediği kontrol edilir.

*Kontak kapatılır.

*Sensörün soketi sensörden çıkartılır.

*Kablo hattındaki dişi soketten, +5 volt gelen pin ucu tespit edilir.

*Multimetrenin pozitif ucu, soketin +5 volt elektrik gelen pin ucuna, multimetrenin negatif ölçüm ucu şasiye (motorun metal yüzeyine) tutulur. Ölçülen değer yaklaşık 5 volt olmalıdır, aksi halde sensöre elektrik gelmiyor demektir; bu kablo hattında kopukluk-temassızlık var mı kontrol edilir.

 

Kontrol 4

Turbo basınç sensörünün tesisatında, şasi (negatif) hatta kopukluk olup olmadığı kontrol edilir.
*Kontak kapatılır.

*Sensörün soketi sensörden çıkartılır.

*Kablo hattındaki dişi soketten, eksi ucun bağlı olduğu pin ucu tespit edilir.

*Multimetre sesli kontrol konumuna alınır. Multimetrenin bir ucu eksi pin ucuna, diğer ucu motorun metal yüzeyine tutulur, sesli ikaz gelmelidir; sesli ikaz gelmiyorsa bu hatta kopukluk vardır. Direnç ölçümüyle de aynı kontrol yapılabilir, ölçülen direnç 1 ohm’dan az olmalıdır; direnç hiç ölçülmüyor veya sonsuz değer okunuyorsa, bu hatta kopukluk var demektir.

Kontrol 5

Turbo basınç sensöründen ECU’ye giden sinyal hattında kopukluk olup olmadığı kontrol edilir.

*Kontak kapatılır.

*Sensör soketi çıkartılır.

*Sensör kablosundaki dişi sokette, sinyal hattının geçtiği pin tespit edilir.

*Kontrol; sensöre takılan dişi soketteki sinyal ucu ile, ECU’ye takılan soketteki sinyal ucu arasında yapılır. Sensör tarafındaki sinyal ucuna bağlı kablonun rengi takip edilerek, ECU tarafındaki soketteki bağlı pin ucu tespit edilir.

*Kablo hattındaki iki soketteki ilgili pinler arasında multimetre (ohmmetre) direnç ölçümü yapılır; multimetrenin ölçüm ucundan biri sensöre takılan soketteki pine, multimetrenin diğer ucu ise ecu’ye takılan soketteki pine tutulur, ölçülen direnç 1 ohm’dan az olmalıdır. Sonsuz direnç okunursa kablo hattında kopukluk var demektir. Yine multimetrenin sesli konumu kullanılarak aynı kontrol yapılır, multimetre sesli ikaz vermelidir, aksi halde kopukluk var demektir.

 

Kontrol 6

Turbo basınç sensörünün çalıştırılarak kontrol edilmesi. Bu kontrolde basınç sensörü motordan sökülerek ayrı  olarak çalıştırılır. Sensörün sonda şeklindeki ucuna bir hortum bağlanır. Sensör soketine multimetrenin uçları bağlanır; + sinyal çıkış ucuna multimetrenin kırmızı + bağlantı ucu, eksi uca ise multimetrenin siyah – bağlantı ucu tutulur. Sensöre bağlanan hortumdan basınçlı hava uygulanır ve multimetredeki voltaj değişimi gözlemlenir. Uygulanan basınç değiştikçe, voltaj değeri 0 – 5 volt arasında değişmelidir. Hiç voltaj değişimi olmuyorsa sensör arızalıdır, değiştirilmelidir. 

Kontrol 7

Değişken kanatçıklı turboda, kanatçık açısı; eski tip turbolarda pnömatik olarak ayarlanır. Bir basınç tüpüne uygulanan basınç/vakum ile, kanatçıkların açısını değiştiren mekanizmaya hareket veren itme kolu hareket ettirilir. Bu tip bir turboda: basınç tüpünün sağlam olup olmadığı, itme kolunun sağlam olup olmadığı ve serbestçe hareket edip edemediği, basınç tüpüne bağlı olan hava hortumunun çıkmış-yırtılmış-çatlamış olup olmadığı kontrol edilmelidir.

Yeni nesil araçlardaki turbolarda, değişken kanatçık mekanizması bir elektrik motoruyla direkt olarak çalıştırılabilir. Bunun dışında yine bir selenoid valf ile kumanda edilen basınç tüpü de kullanılıyor olabilir, üreticiler bu iki yöntemden birini tercih ederler. Bu tür bir sistemde değişken kanatçık elektrik motoru veya basınç tüplü sistemde selenoid valfi kontrol edilmelidir. 

Değişken kanatçığı çalıştıran elektrik motoru veya bağlantı kablo-soket hattı arızalı olabilir.

Elektropnömatik sistemdeyse, basınç tüpüne giden havayı kumanda eden selenoid valf (turbo basınç kontrol valfi) arızalı olabilir (Bkz: Turbo Basınç Kontrol Valfi Arızası); bu valfe bağlı olan ince hava hortumları çıkmış-kopmuş-tıkanmış-çatlamış olabilir. Bu selenoid valf arızalanmış olabilir.

Kontrol 8

Değişken kanatçıkların mekanik olarak hareket edebildikleri kontrol edilmelidir. Çeşitli sebeplerle değişken kanatçık mekanizması sıkışmış olabilir; itme kolu sıkışmıştır veya kanatçıklar aşırı kurum-karbon birikintisi sebebiyle hareket edemez hale gelmiş olabilir. Bunu kontrol etmek için bağlantı kolu el ile ittirilerek hareket edip etmediği gözlemlenebilir. Turbonun mekanik olarak kontrol edilmesi uygun olacaktır.
Önceki bölüm: P0235 P0236 P0237 P0238 P0239 P0240 P0241 P0242
Bölüm 1 - 2
(Bkz: Turbo Basınç Sensörü)