DOHC Motor Nedir? Özellikleri ve Yapısı - Üstten Çift Eksantrikli Motor

Günümüzde en yaygın olarak kullanılan motor-supap düzenidir. Silindir kapağında iki adet eksantrik (kam) mili bulunur. Emme supaplarını emme eksantrik mili, egzoz supaplarını egzoz eksantrik mili çalıştırır. DOHC motorlara “Twin Cam Engine” ismi de verilir. Çift eksantrik milinin kullanılmasıyla, devrimsel gelişimlerden biri olan değişken supap zamanlaması, yani supapların açılma zamanlamalarının değiştirilmesi ve supap bindirme süresinin değiştirilmesi mümkün olmuştur, çünkü emme ve egzoz supapları iki ayrı kam mili tarafından çalıştırıldığından, birbirlerinden bağımsız olarak avans-rötar verilebilmiştir.

Daha fazla supap sayısı, daha iyi hava emişi, supap zamanlamasının (emme ve egzoz) bağımsız olarak ayarlanabilmesi, supap açılma miktarının (supap kaldırma) ayarlanabilmesi; daha yüksek motor devri, daha yüksek tork, daha iyi hava-yakıt karışımı, daha düşük yakıt tüketimi, daha düşük egzoz emisyonları gibi çok önemli iyileştirmelere yol açmıştır. Bazı motor tiplerinde “supap kapatma/iptali” teknolojisiyle, uygun sürüş şartlarında örneğin 4 silindirden 2’si iptal edilmiş ve motor ekonomik modda çalışarak yakıt tüketimi düşürülmüştür.

Silindir başına 4 supaplı çift eksantrikli motorlarda, 4 supabın yerleştirilebilmesi için silindir çapları daha da büyütülmüştür, piston stroku ile silindir çapı birbirine çok yakın veya eşittir (kare motor). Bir motorda piston strokunun kısalması, o motorun çok daha yüksek devir çevirmesine ve daha hızlı devirlenmesine imkan sağlar. (Strok: pistonun alt ölü nokta ile üst ölü nokta arasında kat ettiği mesafedir. Örneğin kare motorda; piston stroku 80 mm , silindir çapı 80 mm. Yüksek motor devri, yüksek güç üretilmesini sağlar.

Üstten çift eksantrikli, silindir başına 4 supaplı motorların olumsuz sayılabilecek özellikleri; maliyeti yüksektir, parça sayısı çoktur, daha ağırdır, silindir kapağı daha büyüktür ve daha çok yer kaplar, yapısı daha karmaşıktır. Oldukça avantajlı olmasına rağmen daha geç yaygınlaşmasının sebebi, maliyetinin yüksek oluşudur. İlk 4 supaplı DOHC motor 1912 yılında Peugeot tarafından üretilmiştir, L76 kodlu motorun gücü 130 HP’dir. Bugünse üretilen motorların neredeyse tamamı 4 supaplıdır ve büyük çoğunluğu çift eksantriklidir.