Supap Kılavuzu Supap Gaydı Nedir? Görevi Yapısı Çeşitleri

Supap kılavuzuna supap gaydı da denir (guide). Supap kılavuzu supap sapının içinde çalıştığı silindir kapağındaki deliklerin içinde bulunur. Genellikle dökme demirden (bazen de bronz alaşımdan) üretilen supap kılavuzları, silindir kapağına preslenerek takılır ve sökülürken de özel çektirmesiyle sökülürler. Bazı supap kılavuzları silindir kapağıyla tek parça halinde üretilmiştir.

Supap kılavuzunun içinden supap sapı geçer. Supaplar yukarı-aşağı hareket ederek çalışırken, supap sapı supap kılavuzunun içinde hareket eder. Supap kılavuzu, supapların hareketine kılavuzluk ederek düz bir şekilde (tam ekseninde) ileri-geri hareket etmelerini sağlar. Böylece supaplar yuvalarına tam olarak oturarak çalışır, boşluk-titreşim-yalpalama yapmaz ve kompresyon kaçağı oluşmaz. Supap yuvaları aşınmadan uzun süre sızdırmaz şekilde çalışabilir.

Supap ile (supap sapı ile), supap kılavuzu yüzeyleri motor yağı ile yağlanır, böylece aşınma engellenmiş olur. Motor yağı silindir kapağından gelir. Supap kılavuzu ve supap sapını yağlayan fazla motor yağının, silindirlerin içine sızmaması için, supap kılavuzlarının üst kısmında yağ keçesi bulunur.

    

Supap sapı, kılavuz içerisinde rahat hareket edemezse veya sıkışıp kalırsa, buna supap sıkışması denir. Supapların hareketsiz kalması, askıda (açık) kalması, supapların piston kafasına çarpmasına ve ciddi motor arızalarına sebep olabilir. Bunun dışında yine rahat hareket edemeyen ve yerine oturmayan supaplar, motor performansının ciddi oranda azalmasına sebep olurlar. Supapların sıkışması, yetersiz boşluk, yetersiz yağlama, supap sapının eğilmesi gibi sebeplerden meydana gelebilir.

Supap kılavuz boşluğu çok olursa, silindir içerisine motor yağı sızar. Bu durumda motor yağ yakar ve yağ eksiltir, mavi duman atar, piston ve supaplarda karbon (kurum) birikmesi meydana gelir. Kurum birikmesi ilerlerse, supapların erimesine, kompresyon kaçağına, motor performansının ciddi oranda düşmesine sebep olabilir.

Yine supap yağ keçesi zamanla sertleşebilir, yırtılabilir ve sızdırmazlık görevini yerine getiremez hale gelebilir. Bu durumda da silindir içerisine motor yağının sızması meydana gelir ve yukarıda sayılan olumsuz durumlar gözlenir.

Kılavuzdaki aşıntının fazla olması, özellikle üstten supaplı motorlarda; fazla yağ tüketimine, konik ve oval aşıntılar supabın titreşimli çalışmasına, yuvaların çabuk aşınıp bozulmasına neden olur.
Üst konu (Bkz: Supaplar)
Ana konu (Bkz: Supap Sistemi)