P0133 Oksijen Sensörü Geç Tepkime Arızası (Motor Bloğu 1, Sensör 1)
Motor kontrol ünitesi (ECU), oksijen sensörünün sinyalini anlık olarak yakından
takip eder. Kapalı
devre yakıt sisteminde hava-yakıt oranı sürekli ve anlık olarak kontrol
edilerek, lambda 1 ve lambda 1’e yakın değerlerde tutulmaya çalışılır. Hava
yakıt karışım oranının fakir veya zengin olma durumu anlık olarak oksijen
sensörünün sinyalleriyle denetlenir. Gaz pedalına basılma miktarının
değişmesiyle, hava-yakıt oranı değişir ve bunun sonucu egzoz hattındaki oksijen
sensörünün sinyalleri de değişir, bu durumda oksijen sensörünün voltaj
sinyalinin de hemen değişmesi gerekir. Eğer oksijen sensörünün sinyal değeri
yeterince hızlı değişmiyorsa, geç sinyal veriyorsa, yani geç-yavaş tepki
gösteriyorsa, ECU bunu bir arıza olarak kabul eder ve P0133 arızasını kaydeder.
Bu arıza, sensörün fakirden zengine veya zenginden fakire sinyal
geçişlerinin gecikmeli olarak gönderildiğini ifade eder. Yani motorda meydana
gelen yanmanın zengin veya fakir olmasının takibini, oksijen sensörü hızlı bir
şekilde yapamıyor, bunun sonucu olarak da hava-yakıt karışımı doğru olarak
ayarlanamıyor. P0133 arızası, hava yakıt karışımı oranının, oksijen sensöründen
gelen sinyalle uygun şekilde ayarlanamadığını ifade eder. Çift bloklu V motorlarda ikinci blok için ban 2 (blok 2) ifadesi kullanılır, buradaki sensörün arıza kodu “P0153 Oksijen
Sensörü Devresi Yavaş (Geç) Sinyal Veriyor (Blok 2 Sensör 1)
” olarak ifade edilir, P0133 ile P0153 arızalarının içeriği aynıdır.
Bank 1 Sensör 1 ifadesinin
anlamı: 4 silindirli motorlar zaten 1 bank’lı yani 1 silindir bloğuna sahiptir,
burada 1. Blok kastediliyor. Eğer V motor olsaydı 2. Bloktan söz edilebilirdi.
Sensör 1 ise; katalitik konvertörden önceki, egzoz manifoldu çıkışındaki ilk oksijen sensörünü belirtiyor.
P0133 Arızasının Belirtileri:
*Yakıt artar.
*Motorda bayılma, tekleme
görülebilir.
*Motor performansı azalır.
*Sürücü tarafından bazen bir fark hissedilmeyebilir.
*Sürücü tarafından bazen bir fark hissedilmeyebilir.
P0133 Arızasının Sebepleri:
*Oksijen sensörü arızalı.
*Oksijen sensörünün ısıtıcısı
bozuk.
*Oksijen sensörü kablo
tesisatı-soketi kopuk, gevşek veya aşınmış.
*Oksijen sensörü tesisatında
kopukluk veya kısa devre.
*Sensör aşırı kirlenmiş, kurum
bağlamış olabilir (sensörün egzoz hattına bakan uç kısmı).
*Egzoz hattında kaçak var.
*Kirli MAF sensörü veya arızalı olabilir, eğer öyleyse önce bu arıza giderilmeli.
*Yanlış yakıt basıncı.
*Soğutma suyu sıcaklık sensörü arızalı.
*Hava emme
hattında (emme manifoldu) vakum kaçağı var.
*Yakıt
enjeksiyon sisteminde arıza olması, ateşleme sisteminde arıza olması, hava emiş
sisteminde arıza olması veya motorda mekanik bir arıza (supap sistemi vb.)
olması (öncelikle bu arızalar giderilmeli).
Motordan en iyi gücü elde
ederken, aynı zamanda en düşük egzoz emisyonlarını elde etmek amacıyla, motorun
hava yakıt oranı sürekli olarak oksijen sensörünün sinyallerine göre ECU
tarafından düzenlenir (kapalı devre yakıt sistemi). Burada amaç, hava-yakıt
oranını stokiyometrik orana (ideal oran) yakın tutmaktır, böylece egzoz
hattındaki tüm zararlı gazlar zararsız hale getirilebiliyorken, motordan da
yeterince güç alınabilmektedir.
Egzoz hattında çok az oksijen
varsa, motor zengin karışımla çalışıyor demektir; yakıt tüketimi ve egzoz
emisyonları (HC, CO) artar. Bunu önleme için ECU, enjektörler tarafından
püskürtülen yakıt miktarını azaltır.
Egzoz hattında fazla oksijen
varsa, motor çok fakir karışımla çalışıyor demektir. Bu durumda egzoz hattında
çok fazla azotoksitler (NOx) oluşacaktır. Bunu önlemek için ECU, yakıt
enjeksiyon miktarını arttırarak karışımı zenginleştirir.
Oksijen sensörü, egzoz
gazındaki oksijen miktarına bağlı olarak bir voltaj sinyali üretir ve ECU’ye
iletir. Geniş bantlı olmayan, klasik, ısıtmalı bir oksijen sensörünün ürettiği
voltaj sinyali, sıçramalı tip sinyaldir, yani voltaj sinyali sürekli olarak 0
volt ile 1 volt arasında inip çıkan dalgalar şeklindedir ve bu voltaj
sıçramaları sürekli olarak egzozdaki oksijen yoğunluğuna göre değişir ve takip
edilir.
İdeal hava-yakıt karışımıyla
(stokiyometrik oran) çalışan bir motordaki oksijen sensörünün çıkış sinyali 450
milivolt olacaktır. 550 milivolt’un üzerindeki sinyal zengin karışımı; 400
milivoltun altındaki voltaj sinyali fakir karışımı ifade eder.
Normal çalışma şartları altında
oksijen sensörünün çıkış voltaj sinyali, bu stokiyometrik oranının (450
milivolt) altında ve üstünde sürekli olarak değişir. Voltaj sinyali sürekli
değişmesine rağmen, voltajın voltmetre veya diyagnostik test cihazında okunması
sırasında “ortalama değer” alındığından,
ekranda bir değer okunabilmektedir.
Görüldüğü gibi, voltaj dalgasının zenginden fakire veya
fakirden zengin karışıma doğru zamana bağlı olarak bir geçişi söz konusudur. Bu
geçiş süresine tepki süresi denir. Bu tepki süresi olması gereken uzun sürerse,
ECU bunu bir arıza olarak yorumlar P0133 arıza kodunu hafızaya kaydeder.
P0133 Arızasının Çözümü:
Diyagnostik tekniği adımları sırasıyla uygulanmalı.
Yukarıda belirtilen olsası arıza sebepleri tek tek kontrol edilmelidir. Tesisat
ve sensör, mekanik ve elektronik olarak kontrol edilmelidir.
Arıza teşhisi ve kontroller ve arızanın çözümü hakkında daha fazla teknik bilgi için mutlaka bakınız: ilgili OBD arıza kodları: P0130, P0134, P0136
Arıza teşhisi ve kontroller ve arızanın çözümü hakkında daha fazla teknik bilgi için mutlaka bakınız: ilgili OBD arıza kodları: P0130, P0134, P0136
(Bkz: Tüm Arıza Kodları)
Yorumlar
Yorum Gönder