Tüm yağların en önemli özelliği viskoziteleridir. Viskozite; Sıvının akmaya karşı gösterdiği direnç (zorluktur). Viskozite, yağın akış direncini gösterir. Viskozite sıcaklığa bağlıdır, bu da yağın düşük sıcaklıklarda daha kalın ve yüksek sıcaklıklarda daha ince olduğu anlamına gelir. Viskozite indeksi kullanılarak daha kesin sonuçlar çıkarılabilir. Bu, bir yağın farklı sıcaklıklarda hangi akış özelliklerine sahip olduğunu gösterir. Bir yağın viskozitesi, özel bir viskozimetre kullanılarak belirlenir. Yağ bidonlarının üzerinde yazan viskozite indeksi ise matematiksel olarak hesaplanmış sayısal bir değerdir. Yüksek viskoziteye sahip yağa kalın yağ, düşül viskoziteye sahip yağa ince yağ denir.
Viskozite-sıcaklık diyagramı, sıcaklık değişimi ile viskozite özelliğinin değişimini çok iyi şekilde gösterir. Sayısal değer, karakteristik eğrilerin gradyanını belirtir ve eğri düzleştikçe artar. SAE sistemine göre sınıflandırma için viskozite indeksi kullanılır. Madeni yağların viskozite indeksi 90 ila 100 civarındayken, sentetik olarak üretilmiş yağların indeksi oldukça yüksektir, kabaca 120 ila 150 arasındadır.
Viskozite-sıcaklık
diyagramı (Viskozitenin Sıcaklığa Bağlı Olarak Değişimi)
Sabit
viskoziteli bir yağın viskozitesi, tüm sıcaklıklarda aynı kalır (kırmızı
çizgi). Fakat gerçekte bu imkansızdır.
Zayıf
viskozite özelliklerine sahip bir yağ (açık gri karakteristik eğri), soğukken
oldukça viskozdur (kalındır) ve sıcakken düşük viskoziteye sahiptir (çok
incedir). Bu, yalnızca sınırlı bir sıcaklık aralığında kullanılabileceği
anlamına gelir, çünkü güvenilir bir yağlayıcı tabakası, ancak bu aralıkta
garanti edilebilir. İçten yanmalı motorda sıcaklık değişimi çok fazla
olduğundan (ilk çalıştırmada ortam sıcaklığındadır, çalışma sıcaklığına gelen
motorun yağı 80-100 derecelerdedir), zayıf viskozite özelliğine sahip yağ
motorda kullanılamaz.
İyi viskozite özelliklerine sahip yağ (koyu gri karakteristik eğri), soğukken viskozite özellikleri zayıf olan bir yağa göre yağlama noktalarına daha hızlı ulaşabilir, yani soğukken de akıcıdır. Ayrıca yüksek sıcaklıklarda güvenilir bir yağlayıcı tabaka oluşturabilir, sıcakken yağlama yapabilecek kadar kalındır.
SAE
Sistemine Göre Yağlar
Viskozite, SAE sistemine göre ilk sınıflandırma için temel olarak kullanılır (SAE = Otomotiv Mühendisleri Topluluğu). Sae sistemi, çeşitli sıcaklık aralıkları için motor ve dişli yağlarının seçimini kolaylaştırır. Bu nedenle, SAE 15W kış tipi yağ ve SAE 50 yaz tipi yağ gibi özel tek dereceli yağlar vardır. SAE viskozite sınıflandırması 0W'da başlar ve 60'ta biter. Motor yağları mevsimsel sıcaklık dalgalanmalarından bağımsız olarak kullanılır, 2 parçalı bir sınıflandırmaya sahiptirler. Bunlar çok dereceli yağlar olarak bilinir ve aynı anda birkaç viskozite sınıflandırmasını kapsar. İlk sayı kışın soğuk akış özelliklerini temsil eder, ilk sayıya “W” harfi eklenir. Bu sayı ne kadar düşükse, yağın soğuk özellikleri o kadar iyidir, bu yağ soğukta o kadar iyi akıcıdır. Diğer sayı, 100°C'de, yani yüksek devir aralığı gibi yüksek mekanik yükler altında minimum viskoziteyi gösterir. Bu sayı ne kadar yüksek olursa, yağ yüksek sıcaklıklarda o kadar kalın olur. Bununla birlikte, viskozite çok sayıda kalite faktöründen sadece biri olduğundan, SAE sistemi genel kalite hakkında çok az gösterge sağlar.
Yorumlar
Yorum Gönder