Akü Nasıl Şarj Edilir?

 Akü Nasıl Şarj Edilir?

Akünün şarj edilmesi araç üzerinde alternatör tarafından gerçekleştirilir, bu sırada akü şarj gerilimi yaklaşık 14 volt civarındadır.

Şarjsız kalmış aküler serviste akü şarj cihazına bağlanarak da şarj edilebilir. Akülerin şarj edilmesi sırasında doğru voltaj seçimi önemlidir.

Şarj edilirken çok yüksek voltajla şarj edilirse, akü içerisindeki (elektrolitteki) su miktarı azalacaktır, bir süre sonra akünün elektrolit seviyesi düşecektir.

Şarj edilirken çok düşük voltaj seçilirse, akü tam olarak şarj olmamış olacaktır.

Akünün yanlış şarj edilmesinde ısrar edilirse, akünün marş yapma kapasitesi azalır, akünün ömrü azalır.

Şarj işlemi sırasında aküden oksijen ve hidrojen gazları dışarı çıkar, bu durum patlama tehlikesi oluşturabilir, akülerin şarj edildiği ortamların havalandırması yeterli olmalıdır. Özellikle 14,4 volttan itibaren, gaz oluşumu başlar. Oluşan bu gaz, akünün eleman kapaklarından veya hava tahliye kanallarından dışarı atılır. Öncelikle Akü konusunu okuyarak temel bilgileri edininiz.

Akü Nasıl Şarj Edilir?

Akü sağlamsa ve şarj edilmesine ihtiyaç varsa, serviste akü şarj cihazıyla şarj edilir. 

*Kurallara uygun güvenlik tedbirleri alınır. Uygun ve havalandırması olan ortam seçilir.

*Şarj cihazının kullanma talimatına uygun işlem yapılır.

*Akünün sıcaklığı 10 derecenin üstünde olmalıdır.

*Akünün elektrolit sıcaklığı 55 derecenin üstüne çıkarsa, şarj işlemi bitirilir.

*Akülerin hızlı şarj edilmesi önerilmez, hızlı şarj akülere zarar verir ve ömürlerini kısaltır.

* Akünün yüzeyi temizlenir. 

* Akü toz kapakları açılır (eleman kapakları açılmayan bakım gerektirmeyen akülerde eleman kapakları açılmaz). 

* Yoğunluk muayenesi yapılır ve elektrolit seviyesi tamamlanır. 

* Birden fazla akü seri bağlanmışsa en küçük kapasiteli aküye göre şarj akımı seçilir. 

*Şarj cihazının + artı kablosu artı kutup başına, - eksi kablosu eksi kutup başına, maşalar sağlam oturacak şekilde takılır.

*Şarj akımı akü kapasitesinin 1 / 10 ile 1 / 20 si arasında seçilir. Genelde 1/10’u seçilir.  

 (Örnek: Anma kapasitesi 60 Ah olan aküde şarj akımı 3 – 6 amper arasında olmalıdır.)

*Şarj gerilim 13-14,4 volt arasında olmalıdır. Akü geriliminin 2 volt fazlasıyla şarj edilir.

*Şarj olurken zaman zaman elektrolit yoğunluk kontrolü yapılır. 

*Şarj sırasında akü gözlemlenmelidir, aşırı ısınma veya çok fazla kabarcık ve gaz salınımı olması durumunda şarj işlemi sonlandırılmalıdır.

Tamamen Bitmiş Akülerin Şarj Edilmesi

Asit yoğunluğu 1,14 g/cm3'ün altına düştüğünde akü tamamen boşalmış olarak kabul edilir. Uzun süre kullanılmamış araçlardaki aküler, önemli ölçüde deşarj olur ve boşalır.  Bunun sebebi akünün kendi kendine deşarj olma özelliğindendir.

Tamamen  bitmiş akülerde, elektrolitlerin içindeki su oranı çok arttığı için, donma eğilimleri artar, bu aküler kışın donmuş olabilir, akü kutularında çatlak oluşmuş olabilir. Böyle aküler şarj edilmemeli, yenisi ile değiştirilmelidir. 

Tamamen boşalmış akülerde sülfatlaşma meydana gelir, yani aküdeki plaka yüzeyleri sülfatlaşarak sertleşmeye başlar. Tamamen boşalmış aküler, boşaldıktan hemen sonra şarj edilirse, sülfat tabakası yok olabilir. Ancak, şarjı olma yeteneği sınırlıdır ve akü kapasitesi azalır.

Tamamen bitmiş aküler şarj edilirken, yavaş şarj edilmelidir, en az 24 saat sürmelidir. Hızlı şarj edilirse şarj olmuş gibi görünür ama aslında şarj olmamıştır, şarj  tutmamıştır. 

Tamamen boşalmış aküler ilk başta çok küçük akım çekerler. 

Araç bayilerinde bekleyen araçların akülerinin şarj edilmesi.

Otomobil satış mağazalarında gösterilen araçların aküleri zamanla zayıflar, bu aküleri şarj etmek için özel şarj cihazları kullanılır. Akünün sökülmesine gerek yoktur.

14,4 V'luk maksimum şarj voltajı aşılmaz. Tüm elektrik tüketicileri, 30 Ampere kadar şarj cihazıyla beslenir. Çalışmayı sürdürmek için, akü şarj cihazı, akü tamamen şarj olduğunda, şarj tutma moduna geçer, yani akü şarjının azalmasına izin vermeden kısmen şarj eder. Şarj cihazı otomatik olarak çalışır ve herhangi bir ayar yapılması gerekmez. Yalnızca kutup başı kelepçeleri ve ana kablonun bağlanması gerekir.

ECU Yazılım İşlemlerinde Akünün Takviye Edilmesi (Yedekleme Şarjı)

Bir çok ECU’ye sahip modern otomobillerde, ECU yazılım  yükleme-güncelleme işlemleri sırasında, akü yüksek yüke maruz kalır ve bir şarj ünitesinin desteğine ihtiyaç duyar. ECU yazılım cihazı araca bağlandığında, genellikle, akü geriliminin 14 voltun üzerinde olmasını şart koşar. Akü geriliminin yeterince yüksek ve zamanla düşmüyor olması gerekir. Bunun için aküye takviye eden özel şarj cihazları (yedekleme şarj cihazı) kullanılmaktadır. Yedek güç kaynağı, akünün aşırı derecede boşalmamasını sağlar. Yedek güç kaynağı aküyü, şarj ünitesini ve mevcut tüketicileri birbirine bağlar. Şarj ünitesi, akünün şarj seviyesini %100'de tutacak akımı sağlar. Akü, sabit bir voltajda şarj olmasına rağmen tüketicilere maksimum akımı sağlar.

Bazı araçlarda 2 adet akü bulunabilir bu durumda yedekleme şarj cihazını doğru aküye takam gerekir.

(Bkz: Akü şarj süresinin hesaplanması)

Ana konu (Bkz: Temel Elektrik Bilgisi)

Ana konu (Bkz: Akü)