Bataryanın (Pilin) Çalışma Prensibi
Bataryanın
çalışma esası, metallerin farklı seviyede elektrot potansiyel gerilimine sahip
olmasına dayanır. Bataryalarda bu potansiyel gerilim, çinko ve bakır gibi
metallerin, elektronlarını serbest bırakmada farklı kimyasal kapasitelere sahip
olması demektir. Elementler, bu farklı
kimyasal özelliklerine bağlı olarak bir dizi elektrokimyasal düzenlemeye
sokulabilirler. Çinko elektronlarını kolayca serbest bırakarak verir, bunun anlamı
çinkonun kolayca oksitleneceğidir. Bakır ise bir kimyasal reaksiyonda
elektronlarını kolayca vermez, bunun anlamı bakırın zor oksitleneceğidir.
Eğer bir
çinko çubuk ve bakır çubuğu, elektrolit çözeltisiyle dolu iki ayrı kabın içine
asarsanız, her iki çubuk da elektrolitin içine pozitif iyonlarını farklı
oranlarda bırakır ve negatif iyonlar metal çubuklarda kalır. Bir kapta
çözeltinin içinde bol miktarda pozitif yüklü çinko iyonları ve çinko çubukta
bol miktarda elektron bulunur. Diğer kapta ise, çözeltide çok az pozitif yüklü
bakır iyonları ve bakır çubukta çok az elektron bulunur. Bu iki kap bir tüple
birbirine bağlanırsa, farklı iyon konsantrasyonundan dolayı bir şarj değişimi
meydana gelecektir. Çinko çubukta çok fazla elektron olduğundan dolayı, çinko
çubuk anot gibi davranırken, bakır çubuk da katota dönüşür. Bu iki metal
çubukta farklı miktarda elektron bulunduğundan (potansiyel fark); iki çubuk
arasında bir gerilim (voltaj) ölçülebilir.
Çinko
çubukta bol miktarda elektron varken, bakır çubukta az miktarda elektron
vardır, bu gerilimin tanımıdır. Bu iki çubuk bir kabloyla birbirine bağlanırsa,
anottan katoda elektron akışı gerçekleşecektir.
Elektronlar her zaman çok oldukları yerde az oldukları yere doğru
akarlar. Bu iki çubuk bir elektrik devresine bağlanırsa, örneğin bir lamba
devresi, lamba yanacaktır. Bu örnekteki kurulum, bataryanın basit biçimini
gösterir ve “galvanik pil” olarak adlandırılır. Bataryadan enerji çekildiğinde,
anot çubuğu eksi kutup olur, katot çubuk ise artı kutuptur.
Yorumlar
Yorum Gönder