Statör,
alternatörde alternatif akımın üretildiği sargılardır. Sargıların yanması, kısa
devre yapması, şasiye kaçak yapması, kopması durumunda, alternatör
arızalanacaktır ve elektrik üretmeyecektir. Statörde üç fazlı (trifaze)
elektrik akımı üretilir, bu akım diyotlarla
doğrultularak araç şebekesine verilir. Preslenmiş çelik plakalar (çekirdek) içinde, yalıtılmış
halde bakır tellerden meydana gelir. Statör sargısının elektriksel
kontrolleri multimetre (avometre) ile veya seri lamba ile yapılabilir.
MULTİMETRE (AVOMETRE) İLE KONTROL
Statörun
Şasiye Kaçak Kontrolü
Multimetre
direnç ölçümü veya sesli konuma alınır, ölçüm uçlarından biri sargı uçlarından
birine, diğer ölçüm ucuysa statörün demir gövdesine tutulur. Multimetre
ötmemelidir, direnç konumundaysa direnç göstermemelidir (sonsuz direnç
göstermelidir.)
Statorun
Devre Kontrolü (Kısa Devre veya Kopukluk)
Multimetre direnç ölçümü konumuna alınır. Ölçüm uçlarından biri sargı uçlarından
birine tutulur, diğer ölçüm ucu diğer sargı uçlarına sırayla tutulur. Katalog
değerine uygun olarak bir direnç değeri okunmalıdır. Düşük direnç; kısa devre
demektir. Sonsuz direnç; kopukluk demektir. Multimetre sesli konuma alınarak
hızlı bir kopukluk kontrolü yapılabilir, sırayla sargı uçlarına tutulur, sesli
ikaz vermelidir. Sesli ikaz vermiyorsa sargıda kopukluk var demektir.
Statör Sargısının Multimetre ile Kopukluk Kontrolü
1)Multimetre ohm konumuna
alınır. Multimetre prob uçlarından biri; statör sargı uçlarından birine, diğer
prob ucuysa sırasıyla diğer sargı uçlarına tutulur. Sonra tutulan uçlar
değiştirilerek tüm uçlar kontrol edilir.
2)Multimetre düşük bir
direnç değeri göstermelidir. Direnç değeri gösteriyorsa kopukluk yok demektir.
Hiç değer göstermiyorsa (yani sonsuz değer gösteriyorsa), o sargıda kopukluk
var demektir. Değiştirilmesi gerekir.
3)Katalog değerinden daha
düşük bir direnç okunursa, statör sargılarında kısa devre var demektir.
SERİ LAMBA İLE KONTROL
Seri lamba ile statörün kopukluk kontrolü ve şasiye kaçak kontrolü
yapılabilir. Bu statör sargılarının 3 adet çıkış ucu bulunmaktadır. Statördeki
bakır tellerin dış yüzeyleri yalıtkan malzemeyle kaplıdır ve birbirlerine ve
gövdeye temas etseler bile ELEKTRİK İLETKENLİĞİ YOKTUR. FAKAT SARGININ İÇİNDE
SARGI TELLERİ BİRBİRİNE BAĞLIDIR.
Statör
Kopukluk Kontrolü
Normalde Statör sargılarının çıkış uçları diyotlara bağlıdır
(lehimlidir). Bu eğitim örneğinde sargı uçları koparılmıştır. Sargıların iletken uç kısımlarına, seri lambanın maşa
uçları çift çift sırayla bağlanır. LAMBA YANMALIDIR. Lamba yanıyorsa, statör
sargıları sağlam demektir. LAMBA YANMIYORSA, STATÖR SARGILARI KOPUK DEMEKTİR.
Statör
Şasiye Kaçak Kontrolü
Akü ve bir
seri lambaya oluşturulan test ekipmanında, akünün bir ucu statör sargılarına
tutulur, diğer ucu statör demir gövdesine, lamba yanmamalıdır. Lamba yanıyorsa
şasiye kaçak var demektir.
Üst konu (Bkz: Şarj Sistemi Arıza Kontrolleri)
Üst konu (Bkz: Şarj Sistemi Arıza Kontrolleri)
Ana konu (Bkz: Alternatör ve Şarj Sistemi)
Yorumlar
Yorum Gönder