İki
konumlu vanos sisteminde, eksantrik milinin iki farklı konumu vardır; avans
konumu veya rötar konumu. ECU, eksantrik milinin iki farklı konumunu,
hafızasındaki iki farklı haritaya göre ayarlar. Bunu yaparken, motor suyu
sıcaklığı, motor yükü ve motor devir hızı gibi parametreleri esas alır.
İki konumlu Vanos’un kullanıldığı
motorlar:
M50TU
motor 2.0 litre
M52 Motor:
1994 yılında (2 litre) 6 silindirli motor.
M54 Motor:
2000 yılında (2,2 litre) 6 silindirli motor. E39 LCI 520i (2000-2003), E60 520i
(2003-2005), E46 LCI 320i (2000-2006)
2006
yılından sonra 320i ve 520i motorlarda 6 silindir yerine 4 silindirli motorlar kullanılmaya
başlanmıştır.
N46 Motor
(2004): Çok noktadan enjeksiyonlu 2.0 litre atmosferik motor.
N43 Motor
(2007): Direkt benzin enjeksiyonlu atmosferik motor.
N20 Motor:
2.0 litre turbo beslemeli direkt enjeksiyonlu benzinli motor. (Bmw F30 320i)
N13: 1.6
litre turbo beslemeli direkt enjeksiyonlu benzinli motor. (Efficient Dynamics)
BMW
320i’de (E36) ve BMW 520i’de (E34) 6 silindirli 2.0 litre M50 motorda bu sistem
kullanılmıştır.
M50TU motorun teknik özellikleri:
*İlk vanos
sistemi.
*Atmosferik
motor.
*Alüminyum
emme manifoldu.
*Bosch
Jetronic yakıt sistemi.
*Dökme
demir motor bloğu.
*80 mm
silindir çapı x 66 mm strok.
*DOHC
motor (üstten çift eksantrikli)
*Krank
eksantrik bağlantısı zincirli (triger kayışı yerine).
*“M50TU”
ifadesinin anlamı: M: motor ailesi
* “M50TU”
ifadesinin anlamı: 5: 5 silindirli
* “M50TU”
ifadesinin anlamı: 0: versiyon
* “M50TU”
ifadesinin anlamı: TU: technical update: teknik güncelleme
Eksantrik
milinin konum ayarı yapıldığı esnada, ateşleme ve enjeksiyon zamanlaması ayarı
da yapılır. Sonuç olarak eksantrik mili ayarlaması, sürücü tarafından
hissedilmez. Aynı motor devrinde ard arda tekrarlanan vanos ayarlamasını
engellemek için, VANOS belirli bir motor devrinde aktif edilir (eksantrik
miline rötar verilir), ve daha sonra tekrar avans konumuna geçilmesi için daha
farklı bir motor devrine gelmesi,
örneğin 100 devir daha düşük motor devrine gelmesi gerekir. Böylece aynı motor
devrinde sürekli değişen (salınım yapan) eksantrik ayarının önüne geçilmiş
olur.
İki
konumlu vanos sisteminde, eksantrik mili açısının iki farklı konumu (Krank
açısı cinsinden):
İki Konumlu Vanos Hidrolik Devre
Şeması
Yağ
karterinden çekilen yağ, yağ pompasıyla sisteme basılır. Çek valften geçen yağ
filtreden geçerek temizlenir. Daha sonra yağ, selenoid valfe giriş yapar,
selenoid valf yağın akış yönünü değiştirerek (belirleyerek) vanos pistonuna
yönlendirir. Vanos pistonuna gelen yağın akış yönü, vanos pistonunun hareket
yönünü (avans veya rötar) belirler. Eksantrik milinin pozisyonu, vanos helisel
dişlisi tarafından ayarlanır.
İki Konumlu Vanos Çalışma Prensibi
Eksantrik
(kam) milinin ucunda bir helisel dişli vardır. Zincir dişlisinin (zincir
çarkının) iç kısmında da bir helisel dişli vardır, eksantrik miline göre
göreceli olarak dönebilir. Eksantrik milinin ucundaki helisel dişli ile, zincir
dişlisinin içindeki helisel dişliyi birbirine kavraştıran (birbirine bağlayan),
iç ve dış yüzeyi helisel olarak işlenmiş bir kontrol bileziği (helisel bilezik)
vardır. Bu helisel kontrol bileziği eksenel (doğrusal (ileri-geri)) hareket
ettirildiğinde, zincir dişlisi, eksantrik miline göre göreceli olarak hareket
eder (göreceli bir dönüş yapar).
Vanos
kontrol pistonunun pozisyonu, selenoid valf ile kontrol edilen yağ basıncıyla
değiştirilir. Selenoid valf (yağ kontrol valfi), kontrol pistonunu yay
kuvvetine karşı yönde hareket edecek şekilde zorlar (hareket ettirir). Yağ
kontrol valfinin pozisyonuna bağlı olarak, basınçlı yağ, iki yağ kanalından
birine geçer. Selenoid valfin çıkışında iki yağ kanalı vardır, biri avans
verir, diğeri rötar verir. Bu iki yağ kanalını birbirine bağlayan (kısa devre
yapan) bir tane daha yağ kanalı vardır, her durumda, bu yağ kanalı, rötar
basınç odasından veya avans basınç odasından geri akan yağın, silindir
kapağındaki yağ odasına geri dolmasını sağlar.
Rötar
basınç odasına yağ basıncının gönderilmesine veya avans basınç odasında yağ
gönderilmesine bağlı olarak, vanos sistemi eksantrik milinin zamanlamasına
(supap zamanlamasına) avans veya rötar verir. Sistemdeki çek valf, vanos
sisteminde veya yağ kanallarında boşluk oluşmasını engeller. Vanos sisteminde
supap zamanlamasının ayarlanma hızı, motor yağ basıncına, motor yağı
sıcaklığına ve motor devrine bağlı olarak değişir.
İki konumlu vanos sistemindeki
arızalar şunlar olabilir.
*Eksantrik
mili konum bilgisi arızası.
*Çıkış
hattı arızası.
*Selenoid
valf arızası (şasiye veya artıya kısa devre).
*Selenoid
valf hattında kopukluk.
Üst konu (Bkz: Bmw VANOS Sistemi)
Ana konu (Bkz: Değişken Supap Zamanlaması)
Üst konu (Bkz: Bmw VANOS Sistemi)
Ana konu (Bkz: Değişken Supap Zamanlaması)
Yorumlar
Yorum Gönder