-Kablo-soket
bağlantıları
-Sensörün
kendisi
-ECU
(nadiren)
*İlk
yapılması gereken işlem mutlaka sırasıyla Diyagnostik Tekniği adımlarını
uygulamakır.
*Arıza
kodları okunmalı, arıza kodları silinmeli ve arızanın tekrarlayıp arıza
kodlarının geri gelip gelmediğine bakılmalıdır. Arızanın ve arıza kodlarının
kalıcı olduğuna emin olunduktan sonra diğer adımlara geçilir.
SENSÖR SİNYALLERİNİN OKUNMASIYLA ARIZA
KONTROLÜ
*Diyagnostik
test cihazıyla anlık değerleri (parametre) okuma işleminin yapılması gerekir. Cihaz
bağlanır ve anlık değerleri okuma ekranından, gaz pedalı konum sensörünün çıkış
sinyallerinin okunması yapılır. Pedala çeşitli oranlarda basılır ve sensör 1
sensör 2 çıkış değerlerinin ekrandaki değişimleri gözlemlenir. Bilgisayar
ekranından gaz pedalı pozisyonu bilgisi % değer olarak veya voltaj değeri
olarak okunacaktır. Örneğin sensör 1’in çıkış voltajı pedala basılı değilken
0,5 volt civarında; pedala tam basılıyken 4,5 volt civarında olmalıdır. Sensör
2’nin çıkış sinyali ise; sensör 1’in voltaj çıkış değerlerinin tam tersi (ters
orantılı) olabileceği gibi, yakın-farklı voltaj değerlerini veriyor olabilir,
bu durum marka ve modellere göre değişmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken
kısım, her iki sensör çıkış voltajının bir mantıksal düzen içinde uyumlu
şekilde ve sınır değerler aralığında (yaklaşık 0,4 – 4,5 volt) değişmesi gerektiğidir.
Böyle olmuyorsa arızalı olduğu yorumu yapılır.
Sensörün soket pinlerinin anlamları marka ve modele göre değişir. Burada örnek vermek amacıyla gösterilen pin uçları değişiklik gösterebilir. Katalog değerlerini referans alınız.
GAZ PEDALI KONUM SENSÖRÜNÜN SAĞLAMLIK
KONTROLÜ (DİRENÇ ÖLÇÜMÜ)
*Kontak
kapalı.
*Gaz
pedalı konum sensörünün soketi çıkartılır.
*Sensör
gövdesindeki soketten direnç ölçümleri yapılır.
*Sensör
gövdesindeki sokette 6 pin ucu vardır.
Kontrol 1:
*Sensör 1’in
+5 volt giriş pini ile sensör 1’in eksi (şasi) pini arasındaki direnç ölçülür.
Yine aynı şekilde Sensör 2’nin +5 volt
giriş pini ile sensör 2’nin eksi (şasi) pin uçları arasında direnç ölçümü
yapılır. Ölçülen direnç değeri katalog değerleri aralığında olmalıdır (örneğin
3,5 – 6,5 kilo ohm)
Kontrol 2:
*Sensör 1’e
ait iki pin seçilecektir. Sensör 1’in +5 volt besleme (giriş) ucu ile, sensör 1’in
sinyal çıkış ucu arasında direnç ölçümü yapılır. Ölçüm sırasında pedalın
pozisyonu değiştirilir. Pedala basma miktarına göre, okunan direnç değeri
düzenli şekilde değişmelidir.
Direnç
değeri katalog değerine uymuyorsa veya pedalın hareketiyle düzenli olarak
değişmiyorsa, gaz pedalı konum sensörü arızalıdır demektir.
GAZ
PEDALI KONUM SENSÖRÜ TESİSATININ ELEKTRİKSEL KONTROLLERİ
Sensörün
arızalı olduğu hükmünü vermeden önce mutlaka sensörün kabloları, bağlantı
soketleri kontrol edilmelidir. Kablo ve bağlantı soketleri; kopukluk, kısa
devre, şasiye kaçak, temassızlık, korozyon, gevşeme-çıkma, yağ-kir-pislik bakımından
kontrol edilmelidir. Korozyon veya kirlilik sebebiyle temassızlık varsa ilk
önce bu giderilmeli ve sistem test edilmelidir.
Gaz pedalı
konum sensönün 6 pinli soketi vardır. Soket pinlerinin anlamları modellere göre
değişebilir. Burada örnek olarak soket pinlerinin açıklamaları verilmiştir.
Pin 1: 2
nolu (B) sensör sinyal çıkış ucu (ECU’ye giden sinyal ucu)
Pin 2: 2
nolu (B) sensör +5 volt giriş (besleme) ucu. ECU’den gelen uç
Pin 3: 1
nolu (A) sensör +5 volt giriş (besleme) ucu. ECU’den gelen uç
Pin 4: 1
nolu (A) sensör sinyal çıkış ucu (ECU’ye giden sinyal ucu)
Pin 5: 1
nolu (A) sensör eksi (-) şasi ucu.
Pin 6: 2
nolu (B) sensör eksi (-) şasi ucu.
SENSÖR KABLOLARININ KOPUKLUK KONTROLÜ
*Kontak
kapalı
*Gaz
pedalı konum sensöründen soket çıkarılır.
*ECU’ye
takılan soket çıkarılır.
*Sensöre
bağlı sokette 6 adet pin ve 6 adet kablo vardır. Bu kabloların bir ucu
sensördeki soket yuvasına, diğer ucu ise ECU’deki soket yuvasına bağlıdır.
*Her
kablonun uçları katalogdan veya kablo renklerin tespit edilerek multimetre
(ohmmetre) ile kopukluk kontrolü yapılır. Multimetrenin bir ölçüm ucu sensör
tarafındaki kablo ucuna, diğer ölçüm ucuysa ECU tarafındaki kablo ucuna
tutulur. Direnç değeri 1 ohm’dan az olmalıdır. Hiçbir değer göstermiyorsa
(sonsuz direnç) kablo kopuktur. Çok yüksek direnç gösteriyorsa kablo kopuktur.
Direnç değeri olması gerekenden yüksek çıkıyorsa kabloda temassızlık vardır.
SENSÖR KABLOLARININ ŞASİYE KAÇAK
KONTROLÜ
*Kontak
kapalı
*Gaz
pedalı konum sensöründen soket çıkarılır.
*ECU’ye
takılan soket çıkarılır.
*Sensör kablo
uçları sırasıyla ele alınır. Multimetre ohm (direnç) ölçme konumuna alınır.
*Sırayla
+5 volt hattı, sensör 1 sinyal çıkış hattı ve sensör 2 sinyal çıkış hattının
şasiye kaçak kontrolleri; multimetrenin kırmızı ölçüm ucu sırayla bu uçlara,
multimetrenin eksi (siyah) ucuysa, kablo soketindeki eksi uca tutulur. Sonsuz
direnç değeri veya çok yüksek direnç değeri okunmalıdır. Ölçülen direnç 100 ohm’dan
az çıkıyorsa, şasiye kaçak var demektir. Tesisat kontrol edilir.
SENSÖR KABLOLARININ ARTIYA (+) KAÇAK KONTROLÜ
Sensör
hattındaki kablolar şasiye (eksiye) kaçak yapabileceği gibi, pozitif besleme
kablolarıyla veya 12 volt akü hattıyla da kısa devre yapabilir. Kontrollerde bu
durum göz önüne alınmalıdır.
SENSÖRE ECU’DEN GELEN BESLEME
VOLTAJININ KONTROLÜ
Gaz pedalı
konum sensörünün yapısında iki alt sensör vardır. Sensör 1 ve sensör 2. Her iki
sensörün ayrı ayrı +5 voltluk besleme gerilim ECU’den gelir. Bu besleme
voltajının gelip gelmediğine bakılır.
*Kontak
kapatılır.
*Sensöre
takılı olan soket çıkartılır.
*Kontak
açılır.
*Sensöre
bağlanan kablo tarafındaki soketteki, iki adet ayrı +5volt besleme ucu tespit
edilir. Sensör 1 için kontrol: Multimetre DC 12 volt ölçüm kademesine alınır.
Artı (kırmızı) ölçüm ucu soketteki sensör 1’e ait + besleme ucuna tutulur, ölçüm
ucunun diğeri soketteki sensör 1’e ait eksi uca tutulur. Ölçülen voltaj değeri
4,5 – 5,5 volt arasında olmalıdır. Aynı işlem sensör 2 pin uçları için de yapılır. Eğer voltaj değeri hiç okunmuyor
veya farklı bir voltaj değeri okunuyorsa, kablolar tekrar kontrol edilmelidir.
Kabloların sağlam olduğundan emin olunursa, ECU’nün arızalı olduğu sonucuna
varılır.
Ana konu (Bkz: Gaz Pedalı Konum Sensörü)
Yorumlar
Yorum Gönder