FARADAY KANUNU VE GERİLİM İNDÜKLENMESİ (ELEKTROMANYETİK İNDÜKSİYON)
Faraday kanunu: "Değişken bir manyetik alan içinde bulunan iletkende gerilim (voltaj) oluşur." (Michael Faraday). Mıknatıs ne kadar hızlı hareket ederse, yani manyetik alan ne kadar hızlı değişirse, o kadar büyük gerilim oluşur, tıpkı alternatör rotorunun daha hızlı döndükçe daha yüksek gerilim oluşturması gibi. Manyetik alan büyüdükçe, gerilim de büyür. Manyetik alan daha hızlı değiştikçe, gerilim de büyür. İletken (sargı-bobin) sayısı arttıkça, gerilim büyür. Değişken manyetik alanı oluşturmak için; ya mıknatıs hareket ettirilmeli ya da iletken tel hareket ettirilmeli, iki durum da manyetik alanı değişken hale getirir ve iletkende gerilim (voltaj) oluşur. Mıknatıs ve iletken tel sabit durursa gerilim oluşmaz. Mıknatısın hareket ettirilmesiyle, sargılara etki eden manyetik alanın yönü, yani manyetik kutuplar (N-S) değişir, böylece indüklenen gerilimin yönü de değişir, bunun sonucu oluşan oluşan gerilimin yönü değişkendir, yani alternatif (AC) akımdır.
Değişken bir manyetik alan içinde bulunan iletkende gerilim indüklenir. Değişken manyetik alan oluşması için mıknatıs veya tel hareket ettirilmelidir.
Bakır tel sargının yakınındaki mıknatısın yönü değişirse; kutuplarının yönü (N-S) değişir, kutuplar değişirse; manyetik kuvvet hatlarının (manyetik alanın) yönü değişir, manyetik kuvvet hatlarının yönü değişirse (değişken manyetik alan), tam değişim anında o alandaki iletkende (bobinde) elektrik indüklenir. Oluşan gerilimin yönü, kutupların değişimiyle birlikte değişir (AC akım).
Mıknatısın kutuplarının değiştirilmesine gerek olmadan, mıknatıs bir dış kuvvetle hareket ettirilirse, yine değişken manyetik alan oluşur ve o alandaki iletken telde (bobin-sargı) voltaj (gerilim) oluşur. Hareketin yönü değiştikçe, elektrik akımının yönü de değişir. Sargı sayısı artarsa, gerilim de artar. Hareket (dönüş) hızı artarsa gerilim de artar.
Sargıları sabit tutarak mıknatısı döndürmek tipik bir elektrik jeneratörünün çalışma prensibidir, örneğin alternatör. Sargılarda oluşan elektrik akımı alternatif akımdır.
Faraday kanunu: Değişken manyetik alan içinde bulunan iletkende gerilim indüklenir. Bunu şöyle söyleyebiliriz, mıknatısı döndürürsek elektrik elde ederiz, yani hareket enerjisi, elektrik enerjisine dönüşür (Elektrik üreteci-Jeneratör-Alternatör).
FARADAY KANUNU VE ELEKTRİK MOTORU
Faraday kanunundaki cümleyi tersten söylersek; Sabit bir manyetik alan içerisinde bulunan iletken tele elektrik verilirse, o tel hareket eder. Yani mıknatısı sabit tutup, iletken tele elektrik verilirse, o tel hareket eder. Bu teli bir sargı haline getirip rulmanlı bir mil üzerine koyarsak, elektrik motorunu elde etmiş oluruz. Örneğin marş motoru.
Manyetik alan değişimiyle bobinde gerilim indüklenmesi:
Ana konu (Bkz: Temel Elektrik ve Elektriğin Esasları)
Bölüm 1 - 2 - 3 - 4 - 5
Yorumlar
Yorum Gönder