Buhar
makinasını icat eden İngiliz James Watt’dan ismini almıştır. Elektrik
devresinde gerilim (volt) ve akım şiddetinin (amper) çarpılmasıyla elde edilen
büyüklüğe elektriksel güç denir. Güç, “P” harfiyle ifade edilir ve gücün birimi
Watt’tır. Güç birimi olan watt, “W” harfiyle gösterilir. Bir elektrik
devresinde bulunan alıcının (tüketicinin) gücünü hesaplamak için, o devre
elemanında meydana gelen gerilim düşmesini (voltajı) ve çektiği akımı bilmek
gerekir. Bu değer çarpıldığında watt cinsinden güç değeri bulunur. Elektrikli
aletlerin çalışırken harcadıkları enerjiyi ifade etmek için de güç (watt)
kullanılır.
Güç
formülü: P= V x I
Motorlu
araçlarda ampullerin gücü watt mertebesinde iken, marş motorlarının gücü
kilowatt olarak ifade edilir (1 kilowatt=1000 watt). Örneğin arka cam ısıtma
rezistansı 250-300 watt güç harcar ve 20-25 amper akım çekebilir.
Örneğin marş motorları 100-150 amper akım çekebilir. 150 amper akım çeken bir marş motorunun gücü; P= V x I ==> P=12 x 150 ==> P= 1800 watt’tır. Bu 1,8 kilowatt yapar, bu da yaklaşık 2,5 HP (beygirlik) güç demektir.
Otomobillerdeki
ampullerin üzerinde güçleri watt cinsinden yazar. 25 watt’lık bir stop lambası
ampulünün çektiği akım (amper) yine P=V x I formülünden bulunur; 25= 12 x I
==> I =2 amper akım çeker.
Örneğin
park lambası 0,4 amper akım çeksin. Gerilim her zamanki gibi 12 volt.
Güç hesapı:
P= V x I ==> P= 12 x 0,4 ==> P= 4,8 (yaklaşık 5) watt.
Bir
elektrikli donanımın gücü ne kadar yüksekse, çektiği elektrik akımı da o kadar
fazla olacaktır.
Motorlu
araçlarda kullanılan elektrikli donanımların ne kadar güç çektiği bilinirse,
buna uygun kablo ve sigorta seçimi yapılabilir. Bunun için P=V x I formülünden
çekilen akım şiddeti (amper) hesaplanmalıdır. Örneğin 60 watt’lık ön far
lambasının kaç amper akım çektiği şöyle hesaplanır:
P= V x I
60=12 x I
I = 5
amper. 5 ampere en yakın bir üst değerdeki sigorta seçilebilir, örneğin 10
amperlik sigorta.
Örneğin 15
amper akım çeken bir kızdırma bujisinin tükettiği enerji P= 12 x 15 = 180
watt’tır.
Güç Birimlerinin Dönüşümleri ve
Karşılıkları:
1
Mikrowatt (µW ) = 0,000001 watt (1 mikrowatt, 1 watt’ın milyonda biridir.) (Cep
telefonları)
1 Miliwatt
(mW) = 0,001 watt (1 miliwatt, 1 watt’ın binde biridir.) (Cem telefonları)
1 Kilowatt
(kW) = 1000 watt ( 1 kilowatt, 1 watt’ın bin katıdır.) (Marş motorları)
1 Megawatt
(MW) = 1 000 000 watt (1 megawatt, 1 watt’ın milyon katıdır.) (Elektrik
santralleri)
Güç hesaplaması örnekleri:
Bir lambanın gücü hesaplanırken, çektiği akım ile voltajı çarpılır. Örneğin otomobilde 2 amper çeken bir ampulün gücü; P= 12 x 2 = 24watt olarak bulunur.
Örnek: Bir otomobil üzerinde kullanılan alıcının direnci 4Ω‟dur. Alıcının çektiği akımı ve gücü bulunuz.
Otomobilde akü gerilimi 12V’dur. Ohm kanunu uygulanırsa;
U=I . R --> 12= I . 4 --> I= 3 amper bulunur.
P= U . I --> P= 12 . 3 --> P = 36 Watt güç çeker.
Araçtaki Bazı Elektrikli Donanımların Güç Tüketim Değerleri
En fazla güç tüketen donanım, en fazla akım (amper) çeken donanımdır. P=V.I formülünden, güç ve akım değerleri hesaplanabilir. Araçta gerilim sabit 12 volttur. Örneğin arka cam ısıtma resitansı 120 watt gücündeyse, 120= 12.I ise I=10 amper olarak çektiği akım bulunur.
En fazla güç tüketen ve akım çeken bazı donanımlar: Marş motoru (800-3000 watt), havalandırma fanı, arka cam ısıtma, farlar, elektrikli camlar, dizel araçlarda kızdırma bujileri, sayılabilir.
Temel Motor Sistemindeki Elektrik Tüketimi:
Ateşleme sistemi: 20 watt
Yakıt enjeksiyon sistemi: 50-70 watt
Yakıt pompası: 50-70 watt
Motor yönetimi-ECU: 10 watt
Gelişmiş elektronik ağa sahip araçlarda kontak açıldığında tüketim: 240w (20 amper)
Marş Motoru: 800 - 3000 watt (67- 250 amper arası akım çeker)
Çok Sık Kullanılan Donanımların Elektrik Güç Değerleri:
Sis lambaları: Her biri 35-55 watt
Park lambaları: Her biri 3-5 watt
Müzik sistemi: 10-15 watt
Gösterge paneli aydınlatma: 2 watt
Ön cam silecekleri: 60 – 90 watt
Plaka aydınlatmaları: Her biri 5 watt
Havalandırma fanı: 80 watt
Kısa far: 55 watt
Arka cam ısıtma: 120 watt
Az Kullanılan Donanımların Elektrik Güç Değerleri:
Sinyal lambaları: Her biri 21 watt
Marş Motoru: 800 - 3000 watt (67- 250 amper arası akım çeker)
Fren lambaları: Her biri 21 watt
Geri vites lambası: Her biri 21 – 25 watt
Korna: 25 - 100 watt
Kızdırma bujileri: Her biri 100 watt
Elektrikli camlar: 150 watt
Yorumlar
Yorum Gönder