Audi Quattro Crown Gear Merkezi Diferansiyel Nedir Nasıl Çalışır?




Yeni nesil quattro sisteminde,üçüncü nesil torsen (t3) diferansiyelin yerini Crown-Gear Merkezi Diferansiyel (Crown-gear Centre Differential) almıştır. Torsen diferansiyel yerine crown gear merkezi diferansiyel 2010 model Audi RS5 serisinde kullanılmıştır.
İki adet ayna dişli (crown gear) ön ve arka şaft millerine bağlıdır. Bu ayna dişliler arasında 4 adet diferansiyel dişlisi geçmiş durumdadır. Diferansiyel dişlileri gövdeyle beraber döner.
Diferansiyel dişlilerinin iki ayrı yüzünde bulunan ayna dişlilerin çapları farklıdır. Arka şaft miline bağlı dişlinin çapı daha büyük, ön şaft miline bağlı dişli daha küçüktür. Bu çap farkı, ön ve arka şaft millerine farklı oranlarda tork dağıtılmasını sağlar. Bu oran normal sürüşte %40 ön akslara, %60 arka akslara tork paylaşımı olacak şekilde ayarlanmıştır (statik tork dağılımı 40-60).

Quattro Kendinden Kilitlenebilir Crown-Gear Merkezi Diferansiyel (Crown-Gear Centre Differential) Çalışma Prensibi
Gövde içerisinde bulunan çok diskli kavrama mekanizması, ön ve arka akslar arasındaki tork dağılım miktarının değiştirilmesini sağlar. Ön veya arka akslarda yol tutuşu kaybolduğunda, yani ön veya arka tekerlekler patinaj yaptığında, bu hız farkı kavrama diskleri üzerinde bir kuvvet oluşturarak kavraşmalarını sağar. Bunun sonucunda torkun büyük bir miktarı yol tutuşu iyi olan akslara iletilir. Tork dağılımı %100 yönlendirilemez. Ön akslara en fazla %70 tork gönderilirken (%30-%70), arka akslara en fazla %85 oranında tork gönderilir (%15-%85).



Torsen diferansiyele göre tork dağılımını daha istikrarlı bir şekilde yapar. Torsen bir sınırlı kaymalı kilitli diferansiyel çeşididir. Crown gear merkezi diferansiyel ise tamamen kilitlenebilir şekilde çalışır, ön veya arka akslardan biri yol tutuşunu tamamen kaybetse bile, tork aktarımına devam edebilir.

Tork yönlendirme yapan elektronik sistemlerle daha uyumlu çalışır. Qauttroda kullanılan spor diferansiyel (sport differential) ile uyumludur.
Torsen diferansiyelden daha hafiftir ve daha az yer kaplar.
Ana konu için (Bakınız: Audi quattro Teknolojisi)
(Bkz: Dört Tekerden Çekiş Sistemi)


Sistemin Çalışması:
İki önemli işlev söz konusudur:

Tork ön ve arka akslar arasında nasıl dağıtılacak; bunu merkezi diferansiyel yapar. Bunun için bir çok değişik özellikte merkezi diferansiyeller (transfer kutuları ve kavramalar) geliştirilmiştir.

Tork ön ve arka akslarda, sağ ve sol tekerlekler arasında nasıl paylaştırılıp dağıtılacak; bu ya bir özel tork dağıtımı yapabilen diferansiyel (sınırlı kaymalı diferansiyel) çeşitleriyle (örneğin spor diferansiyel, torsen diferansiyel vb) yapılabilir,
ya da
açık diferansiyel kullanıp, ESP-ABS sistemiyle elektronik kontrol ünitesi kumandasında, bir tekere frenleme kuvveti yaptırılıp, diğer tekerin tork miktarı arttırılarak yapılabilir. Her iki prensip de tork yönlendirme (torque vectoring) işlevini yerine getirir. Bunu frenleme ile yapmak daha ucuzdur.


Düz Sürüşte quattronun Çalışması: Normal yol şartlarında düz sürüşte, merkezi diferansiyel tork miktarını %40-%60 ön ve arka akslara dağıtır.
Düz sürüşte ani hızlanma durumunda, torkun büyük bir bölümü arka tekerleklere gönderilir. Bu durum aracın çok daha iyi hızlanmasını sağlar. Ani hızlanmalarda aracın arka tekerlekleri her zaman ön tekerleklere göre daha iyi yere tutunur, çünkü hızlanma sırasında aracın yükü (ağırlığı) arka tekerlekler üzerine yığılır (kafa kaldırma hareketi), daha fazla yük altında kalan arka lastikler ile yol arasındaki sürtünme kuvveti artar ve patinaj yapmadan bu tekerlekler üzerinden yola aktarılabilecek itme kuvveti de artar.


Hızlı Viraj Dönüşünde quattronun Çalışması: Viraja hızla girildiğinde gaz verilmeye devam edildiğinde, yani araç yanal kuvvetlere maruz kalarak, savrularak döndüğünde: Virajın dışında kalan tekerleğin üzerine binen yük artar. Çünkü araç viraj dönerken ağırlığı virajın dışında kalan tekerlekler üzerine yüklenir. O tekerlek yere daha iyi tutunur. İçte kalan tekerleğe bir miktar frenleme kuvveti yapıldığında (sistem otomatik yapar – ESP&ABS); daha fazla torkun dıştaki tekerleğe akması sağlanmış olur. Bu sayede daha iyi viraj alma performansı, daha atik ve daha kararlı (stabil) sürüş sağlanır.
Ana konu için (Bakınız: Audi quattro Teknolojisi)
(Bkz: Dört Tekerden Çekiş Sistemi)




Yorumlar