Direksiyon Boşluğu Nasıl Anlaşılır? Neden Olur Nasıl Giderilir?

Direksiyon boşluğu nedir?
Direksiyonun çok az miktar döndürülmesiyle, tekerleklerin bu dönüş miktarına cevap vermesi arasındaki paydır. Bu çok az direksiyon boşluğu normalde istenen bir durumdur. Direksiyonun aşırı hassas dönüş hareketlerini tekerleklere iletmesi, sürüş güvenliğini azaltır. Bununla birlikte, direksiyon boşluğunun fazla olması da sürüş güvenliğini azaltır, aracın yolda gezmesine sebep olur, sürücünün düz gidebilmesi için sürekli direksiyonu sağa-sola döndürmesi gerekir. Çok eski araçlarda bu durum gözlemlenebilir.

Direksiyon Boşluğu Nasıl Anlaşılır?
Direksiyon boşluğunun artmasının en temel belirtileri, aracın yolda giderken gezme yapması, aracı düz yolda tutmak için sürekli küçük direksiyon müdahaleleri gerektirmesi, direksiyonun titreme yapması, kasislerden geçerken direksiyonun titremesi ses gelmesi gibi durumlardır.
Direksiyon orta konumdayken direksiyon sağa-sola hafifçe yoklanır ve bu sırada tekerleklerin tepkisine bakılır, böylece boşluk olup olmadığı gözlenebilir – hissedilebilir. Fakat bu yöntem boşluk fazlaysa işe yarar, hassas tespit sağlamaz.

Direksiyon boşluğunun tam olarak hassas biçimde belirlenebilmesi için, araç bir ön düzen  ayar cihazına bağlanmalıdır. Ön düzen ayar cihazında, direksiyonun belirli açılarda döndürüldüğünde (örneği 20 veya 60 derece), tekerleklerin dönüş miktarı bilgisayarlı sistem tarafından algılanır ve ekrana yansıtılır. Böylece direksiyon boşluk miktarı ve arıza olup olmadığı belirlenebilir.
Bunu dışında araç lifte alınarak tekerleklerin elle sağa-sola döndürülerek, boşluk olup olmadığı gözlemlenebilir.
Tekerleği süspansiyon sistemine bağlayan bağlantılar, rotiller kontrol edilmelidir, boşluk – aşınma yapan parçalar ayarlanmalı – değiştirilmelidir.

Eğer aracın direksiyon sisteminde pitman (komuta kolu) varsa (binek otomobillerde yoktur), direksiyon orta konumdayken, tam sağ tur ve tam sol tur yapılarak, pitman kolunun eşit miktarda hareket edip etmediği ölçülür. Eşit değilse direksiyon bağlantılarında boşluk, direksiyon dişli kutusunda aşınma vardır.

Direksiyon boşluğu neden olur? (Direksiyon boşluğu artmışsa sebebi nedir?)
* Direksiyon simidinin ayarsız olması somunun gevşek olması.
* Direksiyon rot kolları ve rot başlarında aşınma, eskime, gevşeme.
* Direksiyon dişli kutusundaki boşluk-aşınma-ayarsızlık.
* Tekerlek bilyasının (yatağının) aşınması - boşluk yapması.
* Aks başlarının aşınması.
* Direksiyon mili üzerinde, direksiyon dişli kutusundan önce bir mafsal vardır, bu mafsalda aşınma-gevşeklik olması.
* Süspansiyon sistemi bağlantılarında; akson - amortisör direği bağlantısının gevşek olması, alt salıncak rotillerinin gevşek-aşınmış olması.

Direksiyon boşluğu nasıl giderilir?
Direksiyonun neden boşluk yaptığı, yukarı sayılan parçalar kontrol edilip belirledikten sonra, arızalanan, aşınan, eskiyen parçalar yenisiyle değiştirilerek veya gevşek bağlantı elemanları sıkılarak direksiyon boşluğu alınabilir.

Direksiyon Titriyor (Yolda Giderken Direksiyon Titremesi - Direksiyon Titriyorsa Nedeni Nedir?)

Araç yolda giderken direksiyonda titreşim, aracın sağa-sola sallanması (kafa sallaması yapması), bazen yukarı-aşağı sıçrama şeklinde titreşim yapması durumlarının sebepleri şunlar olabilir;

* Tekerlek (jant+lastik) balansı bozuktur. (balans ayarı yapılmalı)
* Lastikler eskimiştir, yıpranmıştır ve balans yapmıştır. (lastikler değiştirilmeli).
* Lastiklerin hava basınçları düşük veya eşit değildir.
* Direksiyon bağlantı mekanizmasında boşluk-gevşeklik vardır veya tam tersi çok sıkıdır.
* Süspansiyondaki yaylar çok yumuşaktır, yıpranmış-çatlamış veya kırılmıştır.
* Süspansiyondaki amortisör arızalıdır.

Direksiyon Tepmesi nedir?
Direksiyon tepmesi araç yolda giderken, yol yüzeyinin şeklinden kaynaklanan ve  tekerleği darbeli bir şekilde döndürmeye çalışan kuvvetin, aniden direksiyonu çevirmesi olayıdır. 

Direksiyonun tepmesini azaltmak için bazı araçların direksiyon bağlantı kollarına amortisör yerleştirilir. Bunun dışında binek otomobillerin hidrolik direksiyon sistemi, yoldan gelen bu direksiyon tepmesini azaltıcı bir etki gösterir.
Direksiyon ve süspansiyon sistemindeki yukarı sayılan arızalar, direksiyonun bu şekilde tepme yapmasına sebep olabilir.

Virajda Lastik Sesi Oluşması
Virajlara aşırı hızlı girildiğinde lastiklerin ses yapması normaldir. Bunun dışında normal kullanımlarda virajda lastikler ses yapıyorsa, lastiklerin hava basınçları düşük olabilir, lastikler kalitesiz olabilir, lastikler çok aşınmış olabilir (dengesiz aşınma da olabilir), aracın ön düzen ayarları bozuk olabilir.
Daha fazla bilgi ve ana konu için (Bkz: Direksiyon Sistemi Çeşitleri ve Yapısı)

Yorumlar