Otomotiv Teknolojisindeki ve Oto Servisindeki Gelişmeler - Sektöre Genel Bir Bakış
2000’li yıllardan itibaren çok büyük hızla gelişen
elektronik ve bilgisayar sistemleriyle birlikte motorlu araçlarda da dönüşüm
meydana geldi. Artık bindiğimiz araçlar birer elektronik alet gibi, biz
kullanıyoruz ama onları elektronik sistemler çalıştırıyor ve bilgisayarlar
(ECU-elektronik kontrol ünitesi) yönetiyor. Motor artık sadece mekanik bir donanım
olmaktan çoktan çıktı, tamamen elektronik kumandalı hale geldi.
Eskiden benzin geliyorsa, distribütör ayarı yapıldıysa, buji
çakıyorsa motor çalışırdı veya dizel motor kompresyon yapıyorsa ve mazot
püskürtüyorsa motor çalışırdı, artık öyle değil.
Dizel motorlarda yakıt 2000-2500 bar basınçla, milisaniyelik
sürelerde püskürtülüyor, üstelik bir yanma zamanında 5 kez püskürtme
yapabilecek kadar hızlı. Bu, gelişmiş pompa, selenoid-piezo enjektörler ve
yüksek kapasiteli işlemciye (cpu) sahip ECU sayesinde oluyor.
Benzinli araçlar artık, atmosferik hava beslemeli, emme
kanalına 3-4 barlık benzin enjeksiyonlu motor konseptinin arızasız-sorunsuz serin
sularından; turbo hava beslemeli ve direkt yanma odasına 120 bar basınçla
benzin püskürtmeli, daha az yakan ve daha düşük emisyon değerlerine sahip yeni
nesil benzinli motorların kızgın kumlarına geçiş yapmak zorunda kaldılar.
Müşteri: “araba daha az yaksın” derken, devletler: “daha az çevreyi kirletsin
(euro normları)” diyerek, teknolojinin de gelişmesiyle motorların gelişimini
zorunlu kıldı.
Yeni nesil araçlarda bir çok elektronik kontrol ünitesi
(ECU), elektronik donanımlar ve otomatik şanzımanlardakileri de eklersek yüzden
fazla sensör (kaptör), onlarca elektronik donanım-kumanda (aktör), araçtaki tüm
sistemleri yönetiyor, düzenliyor, çalıştırıyor. Egzoz emisyon normları, karbon
salınımı ve tüketici beklentileri gibi sebeplerle daha az yakıt yakan daha az
karbon salınımı yapan yeni nesil motorlar geliştirilerek sunulmaya devam
ediliyor.
Daha düşük hacimli, turbo beslemeli, tüm donanımları
elektronik sistemlerle donatılmış ve bilgisayar yazılımlarıyla (ECU) yönetilen
içten yanmalı motorların hüküm sürdüğü yıllardayız. Gelecekte hibrit ve tamamen
elektrikli araçların hüküm süreceği yıllara doğru yol alınıyor. Tesla model 3
elektrikli aracın daha satışa sunulmadan sipariş rekorları kırması bunu
gösteriyor.
Motorlu araçlar elektronikleşip karmaşıklaştıkça, arızaların
çeşitliliği ve onları çözmek de karmaşıklaştı. 90’ların oto tamirhane sahipleri
yeni teknolojilere uyum sağlamakta zorlandı, uyum sağlayanlar kendini ve
sistemlerini geliştirdi devam ediyorlar, uyum sağlayamayanlar ya dükkanı
kapattı ya da mekaniker olarak devam etti; yürür aksam-fren-baskı
balata-klasik 10 bin bakımı işleriyle
sınırlı devam ettiler.
Mekaniker olarak kalanlar, bir elektromekanik alete dönüşen
motorlu araçların dilinden anlamakta zorlanır oldu. Eskiden bir seri lamba ile,
12 voltla çalışan tüm elektrik tesisatında arıza bulunabilirken; elektronik
donanım ve bilgisayar sistemleriyle donatılmış araçlarda bu yöntem işe yaramaz
olmuştur. Elektronik donanımlar milivolt hassasiyetinde çalışmaktadırlar ve
seri lamba yerine bilgisayarlı test cihazları veya an azından hassas şekilde
kullanılabilen multimetre (avometre) olması zorunlu hale gelmiştir.
“Motor elektroniği” kavramı ortaya çıktı, artık yola
elektromekanikerlerin liderliğinde devam ediliyor.
Yeni nesil otomobillerde – motorlu araçlarda, Motor ve tüm
sistemler ECU’lerle yönetilir, ECU’ler CAN-BUS ismi verilen bir kablo ağıyla
birbirine bağlıdır. Ayrıca tüm ECU’lere bir üniversal bağlantı noktasından (OBD
soketi) bağlanılır, bu bağlantı bir el test cihazı veya üretici
diyagnostik-arıza test yazılımına sahip bir diz üstü bilgisayar ile sağlanır.
EOBD-2 normuyla berber neredeyse tüm motor arızaları için
özel olarak tanımlanmış “PXXXX” şeklinde rakamlardan ve harflerden oluşan arıza
kodları kullanılmaktadır.
Örneğin P0200:Enjektör arızası.
Otomotiv üreticileri sundukları
arıza test cihazlarıyla birlikte çok detaylı olarak;
*Arıza hafızası okuma
*Hata kodu belirleme
*Hata kodunun doğru olarak yorumlanması-tanımlanması
*Arızanın muhtemel sebepleri ( o araca özel)
*Arızanın nasıl giderileceği bilgisi (adım adım açıklama
veya resimlerle gösterim veya videolu açıklama)
İmkanı sunmaktadır.
Oto servislerinin işlevselliğini, personel bilgi-tecrübesi
ve alet-takım-anahtarlardan daha çok, bu dijital teknolojik donanımlar
belirlemeye başlamıştır.
Yeni nesil otomobillerin teknolojik gelişimleri, servis –
tamirhane aşamasını da büyük ölçüde geliştirmekte ve değiştirmektedir.
Yorumlar
Yorum Gönder